Η Ε.Ο.Ν. ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΣΤΟΝ Β΄ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Γράφει ο Emperor of Historia.
Στην εποχή μας, πολλές φορές όταν μιλάμε για την 28η Οκτωβρίου 1940 αναφέρουμε κυρίως τον Ιωάννη Μεταξά και το Καθεστώς της 4ης Αυγούστου 1936,αλλά φυσικά και τον Ηρωισμό και την Αυτοθυσία του Ελληνικού Στρατού.
Πράγματι όλα αυτά είναι σωστά, όμως υπάρχει ένας παράγοντας, που δεν εισπράττει τον ίδιο σεβασμό και την ίδια επευφημία με τους προαναφερθέντες παράγοντες. Αυτός δεν είναι άλλος από την Εθνική Οργάνωση Νεολαίας (Ε.Ο.Ν)το «καλύτερο δημιούργημα» του Ιωάννη Μεταξά, όπως την χαρακτηρίζει ο ίδιος στο Προσωπικό του Ημερολόγιο.
Η Ε.Ο.Ν πράγματι διετέλεσε έναν σημαντικό ρόλο τόσο στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όσο και στην σταθεροποίηση της Ελλάδος. Παρόλα αυτά, η Ε.Ο.Ν δεν μνημονεύεται το ίδιο όπως ο Αγώνας του Ελληνικού Στρατού και του Ιωάννη Μεταξά γεγονός που είναι αξιοπερίεργο τουλάχιστον.
Για να κατανοήσει κανείς το «Θεόπνευστο Έργο» της Ε.Ο.Ν πρέπει πρώτα να εξιστορήσουμε τα γεγονότα και στην συνέχεια να την μελετήσουμε διεξοδικώς.
Αρχικά, με την εγκαθίδρυση στην Εξουσία της Ελλάδος του Καθεστώτος της 4ης Αυγούστου 1936, ο Εθνικός Κυβερνήτης (δλδ ο Ιωάννης Μεταξάς) γράφει στο Τετράδιο Σκέψεών του: «Η Ελλάς έγινε από της 4ης Αυγούστου Κράτος Αντικομμουνιστικό, Κράτος Αντικοινοβουλευτικό, Κράτος Ολοκληρωτικό, Κράτος με βάση αγροτική και εργατική και κατά συνέπεια αντιπλουτοκρατικό. Δεν είχε βέβαια κόμμα ιδιαίτερο να Κυβερνά. Αλλά κόμμα ήτανε ο Λαός, εκτός από τους αδιόρθωτους κομμουνιστάς και τους αντιδραστικούς παλαιοκομματικούς.» Είναι αλήθεια ότι ο Κυβερνήτης μας υιοθέτησε κάποια εξωτερικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα, που προσομοίαζαν με τον Φασισμό και τον Εθνικοσοσιαλισμό, όπως: α)η Νεολαία, β)ο Γ’ Ελληνικός Πολιτισμός, γ)ο Χαιρετισμός κ.α. Κατ’ ουσίαν όμως, το Καθεστώς της 4ης Αυγούστου 1936 ήταν ένα Εθνικιστικό Συντηρητικό καθεστώς, διότι δεν ομοίαζε με τα υπόλοιπα καθεστώτα ούτε στην Ιμπερεαλιστική Εξωτερική Πολιτική, αλλά ούτε και στον Αντισημιτισμό τους.
Το μοναδικό σημείο, που θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς ως «Φασιστικό» είναι η Ε.Ο.Ν, καθώς έμοιαζε με την Χιτλερική και Φασιστική Νεολαία, διότι ήταν ενδεδυμένη με σκούρο μπλέ στολή, χαιρετούσε «φασιστικά» κ.α. Όμως, η Ε.Ο.Ν ήταν πολύ διαφορετική από τις προαναφερθείσες, διότι όπως παρατηρεί ο ίδιος ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης στην Πολιτική Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδος (4ος Τόμος) ότι: «Ο Ιωάννης Μεταξάς ορθώς είχε επισημάνει ότι έπρεπε να στραφεί προς τα εκεί. Σε ένα όμως πλανόταν. Δεν λάμβανε υπ’ όψιν ότι οι αποτολμώντες τοιαύτας προσπάθειας υπολογίζουν εις τον παράγοντα χρόνον. Αλλά ο Ιωάννης Μεταξάς είχε ήδη υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας του, συνεπώς δεν ηδύνατο να αποβλέπη εις οργάνωσιν Νεολαίας.» Ενδέχεται όντως ο Ιωάννης Μεταξάς να μην απέβλεπε μακροπρόθεσμα, ενώ απλώς επιθυμούσε να δημιουργηθεί μια Εθνικιστική Οργάνωση (Ε.Ο.Ν), η οποία θα αποτελούσε έναν «Δεύτερο Στρατό των μετόπισθεν», όπως αναφέρει ο Γεώργιος Κάρτερ (μέλος της Ε.Ο.Ν)σε συνέντευξή του στον Ελεύθερο Κόσμο (26.10.2008),ενώ ο κ. Κωνσταντίνος Πλεύρης στο Έργο του «Ιωάννης Μεταξάς. Βιογραφία.» αναφέρει για την Ε.Ο.Ν ότι: «Ήτο γεγονός ότι δεν επέλεξεν ικανή ηγεσίαν εις την Ε.Ο.Ν. Δεν ήθελε; Δεν έβρισκε; Άγνωστον. Πάντως η παρουσία της κόρης του Λουκίας εις την διοίκησιν των νεανίδων έβλαψε την Ε.Ο.Ν. Η Ηγεσία των δεν ήξιζεν πολιτικώς. Διά τούτο δεν κατόρθωσε να οργανώσει ούτε αντίστασιν, ούτε αντάρτικον. Τα Ελληνόπουλα του Φαλαγγιτισμού έμειναν κατά την Κατοχήν άνευ αρχηγών, που θα ημπορούσαν να τας κατευθύνουν, Πολλά από αυτά τα παρέσυρε ο Κομμουνισμός.»
Έχοντας αναφέρει, όλες εκείνες τις απόψεις των μελετητών της Ε.Ο.Ν για την ίδια, ας πάμε τώρα να την επεξηγήσουμε διεξοδικώς. Καταρχάς, οφείλουμε να αναφέρουμε πως η Ε.Ο.Ν ήταν το βασικό «υπογάστριο» του Γ’ Ελληνικού Πολιτισμού, όπως την οραματιζόταν ο Εθνικός Κυβερνήτης. Όπως γράφει ο ίδιος ο Κυβερνήτης στην Εφημερίδα Καθημερινή στις 23.1.1935: «Εδώ είναι το σφάλμα. Δεν κατέπεσεν η Μεγάλη Ιδέα. Κατέπεσεν η προσπάθεια προς πραγματοποίησις αυτής υπό εδαφικήν μορφήν. Κατέπεσε η Ελληνοβυζαντινή αντίληψις αυτής. Δεν κατέπεσεν όμως η Αρχαία αντίληψις αυτής, η αντίληψη της κυριαρχίας του Ελληνισμού, όπου ευρίσκεται και δρά. Το σφάλμα είναι ότι ενομίσαμεν ότι ημπορούμεν κατά αναλογίαν με άλλα Έθνη, να περιλάβωμεν εντός ορίων εδαφικών τον Ελληνισμόν, ενώ ακριβώς η ιδιοφυϊα της φυλής μας είναι το να μην έχει όρια.» Πλέον, ήταν ολοφάνερο ότι ο Μεταξάς εμπνεύστηκε τον Γ’ Ελληνικό Πολιτισμό ως ανάγκη ενός Νέου Εθνικού Ιδανικού, το οποίο θα αντικαθιστούσε την «Μεγάλη Ιδέα» και θα συσπείρωνε ιδεολογικά το Έθνος και ο οποίος: «Δεν είναι δυνατόν να είναι εκτατικός, αλλά εντατικός, δεν θα αποβλέπει δηλαδή σε κατάκτηση εδαφών, αλλά εις έντασιν του Πολιτισμού.» Εδώ, οφείλουμε να αναφέρουμε την άποψη του Κυβερνήτη για τον Φασισμό και για τον Εθνικοσοσιαλισμό, ο οποίος έγραψε στο Προσωπικό του Ημερολόγιο ότι: «Όποιος άνθρωπος επιστεύει εις αυτά τότε είναι νήπιος και μωρός.» Εν κατακλείδει λοιπόν, ο Γ’ Ελληνικός Πολιτισμός σήμαινε την δημιουργία ενός Νέου Ελληνικού Πολιτισμού, ο οποίος θα συγκεράσει τον Αρχαίο και Μεσαιωνικό Πολιτισμό της Φυλής μας. Δηλαδή, η οικοδόμηση ενός ΕλληνοΧριστιανικού Πολιτισμού, που θα συνέθετε το Αρχαίο Ελληνικό Πνεύμα και την Χριστιανική Πίστη. Μπορεί βέβαια ο Γ’ Ελληνικός Πολιτισμός να μην ευδοκίμησε, όπως αναφέρει ο κ. Δημοσθένης Κούκουνας αλλά οφείλουμε θεωρώ να λάβουμε υπ’ όψιν όσα είπε ο ίδιος ο Μεταξάς για αυτά στην Εφημερίδα Καθημερινή στις 23.1.1935: «Είναι βαρύ το έργον; Και δεν έχει τέλος; Ούτε όρια; Μα έτσι είναι τα Μεγάλα Ιδανικά. Άφθαστα, Ατελείωτα. Αλλιώς δεν θα ήσαν ιδανικά.»
Η Ε.Ο.Ν λοιπόν ιδρύθηκε με βάση τον Α.Ν 334/36 στις 7 Νοεμβρίου 1936 έχοντας ως σκοπό της: «επωφελή διάθεσιν του ελευθέρου από τις εργασίες χρόνου των Νέων προς προαγωγή της σωματικής και ψυχικής καταστάσεως αυτών, άναπτυξιν του Εθνικού Φρονήματος και της πίστεως προς την Θρησκείαν, δημιουργία πνεύματος συνεργασίας και κοινωνικής αλληλεγγύης.», ενώ ως το 1940 η Ε.Ο.Ν είχε εξαπλωθεί σε όλη την Ελλάδα ενσωματώνοντας όλες τις άλλες οργανώσεις και τα τάγματα εργασίας φθάνοντας με την έκρηξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου στα 1.250.000 μέλη. Εδώ, οφείλουμε να αναφέρουμε πως η εγγραφή στην Ε.Ο.Ν δεν ήταν υποχρεωτική, όμως όπως όριζε ο εσωτερικός κανονισμός της : «Η εγγραφή ολόκληρης της Ελληνικής Νεολαίας εις την Ε.Ο.Ν αποτελεί καθήκον όλων.»
Είναι φανερό λοιπόν, ότι ο Κυβερνήτης Ιωάννης Μεταξάς ενδιαφερόταν για την Νεολαία από την πρώτη στιγμή, κάτι το οποίο φανέρωσε ήδη από τις 10 Αυγούστου 1936 στο ραδιοφωνικό του μήνυμα προς τον Λαόν, οπότε ανέφερε: «Σήκω επάνω ελληνική νεολαία. Δεν υπάρχει διά σε άλλη πραγματικότης παρά η Ελληνική Πατρίς. Μόνον εκεί θα επανεύρης τον εαυτό σου.» Όσο για τους σκοπούς της Ε.Ο.Ν, τους οποίους ήδη αναφέραμε ο Κυβερνήτης είπε: «Ποιοι είναι οι σκποί; Βασιλεύς. Πατρίς. Θρησκεία. Οικογένεια. Αναγέννησις της Ελλάδος (1ο Συνέδριο της Ε.Ο.Ν 5 Ιανουαρίου 1938.)» Βέβαια, αρχικά οι γονείς είχαν ενδοιασμούς για το αν θα έπρεπε να στείλουν τα παιδιά τους στην Νεολαία, όμως όσο περισσότερα παιδιά πήγαιναν τόσο περισσότερα ήθελαν να μετέχουν, ενώ ο ίδιος ο Μεταξάς έλεγε στους γονείς: «…Η Εθνική Οργάνωσις της Νεολαίας είναι πραγματικά ένας Στρατός των παιδιών της Ελλάδος, τα οποία θα αποτελέσουν τον μέλλοντα μάχιμον Στρατόν αυτής, μέσα εις τον οποίον γίνεται η κατεργασία των ψυχών και των σωμάτων, για να γίνουν Έλληνες και Ελληνίδες.»
Ως Σύμβολο της η Ε.Ο.Ν είχε έναν Διπλό Μινωϊκό Πέλεκυς, που περιβαλλόταν από δάφνες και αποτελούσε σκήπτρο των Μινώων, Έμβλημα του Αιγαιακού Πολιτισμού, Σύμβολο της Αιωνιότητας της Ελληνικής Φυλής, αλλά και έμβλημα της Βασιλικής Επίγειας Εξουσίας και της Θρησκευτικής Εξουσίας, ενώ πάνω από τον Διπλό Πέλεκυς υπήρχε το Στέμμα, το οποίο παρέπεμπε στον Βασιλιά. Η Οργάνωση απαρτιζόταν από Νέους ηλικίας 6-25 ετών και η Ιεραρχία της ήταν σαφής: α)6-14 ετών:Σκαπανεύς και β)15-25 ετών Φαλαγγίτης και Φαλαγγίτισσα. Ο ίδιος ο Μεταξάς όριζε ως χαρακτηριστικό της Ε.Ο.Ν την πειθαρχία λέγοντας: «Εις το στρατόπεδον τούτο της Εθνικής Οργανώσεως Νεολαίας απαιτώ να υπάρχει απόλυτος πειθαρχία, η οποία εις αυστηρότερα να υπερβαίνει και την στρατιωτικήν ακόμη. Δεν θα επιτρέψω κανένα σφάλμα ή παράπτωμα.» Στην Ε.Ο.Ν δεν υπήρχαν διακρίσεις, καθώς όλα τα παιδιά είτε πλούσια είτε φτωχά πειθαρχούσαν μαζί, ενώ παράλληλα μετείχαν σε πολλά αθλήματα (π.χ ξιφασκία,βόλεϋ,ποδηλασία,κολύμβηση,ποδόσφαιρο), ενώ πραγματοποιούνταν πολλές παρελάσεις, οι οποίες αποσκοπούσαν στην δημιουργία του αισθήματος της μονάδας και της πειθαρχίας. Εδώ, να αναφερθεί ότι η Ε.Ο.Ν έχερε προνομίων και αποτελούσε διαβατήριο για μετέπειτα εύρεση εργασίας στον Δημόσιο και Ιδιωτικό Τομέα.
Παραταύτα, η Εθνική Οργάνωση Νεολαίας αποτελούσε και ένα παραστρατιωτικό σώμα, καθώς ο Κυβερνήτης είχε προβλέψει το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και για αυτό τα μέλη της πραγματοποιούσαν ασκήσεις: α)μεταφοράς και περιθάλψεως τραυματιών, β)σκοποβολή, γ)άσκηση πυρόσβεσης και δ)αντιμετώπιση χημικής επιθέσεως και έτσι διαφαινόταν ο ρόλος, που θα έπαιζε η Ε.Ο.Ν τόσο στην Ελληνική Κοινωνία αλλά και στον Πόλεμο, για την οποία ο Εθνικός Κυβερνήτης έλεγε: «αποτελεί ένα ιδιαίτερο ενιαίο σύνολο, που έχει να πούμε και τους ιδιαίτερους σκοπούς και την συνολικήν του επίδρασιν στην κοινωνία γενικά.»
Επίσης, η Ε.Ο.Ν ήδη από το 1938 εξέδιδε το δικό της περιοδικό με τίτλο: «Η Νεολαία», εκεί όπου γράφονταν κυρίως ιδεολογικά και πολιτικά άρθρα, με κορυφαία συντάκτρια του να είναι η Σίτσα Καραϊσκάκη. Η Νεολαία λοιπόν αν και αρχικά αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό τελικώς απέκτησε την συμπάθεια και την εκτίμηση της Ελληνικής Κοινωνίας και όλου του Ελληνικού Λαού.
Πλέον όμως, είχε έρθει η Ώρα του Ιερού Καθήκοντος, όταν η Ε.Ο.Ν κλήθηκε από τον Ιωάννη Μεταξά να καλλιεργήσει την ελληνική γη και να διευθύνει την συλλογή πρώτων ειδών ανάγκης (τρόφιμα, ρούχα και εφόδια) με την έκρηξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου στις 28 Οκτωβρίου 1940 κατόπιν του «ΟΧΙ» από τον Κυβερνήτη στο Ιταλικό τελεσίγραφο. Ο ίδιος ο Ιωάννης Μεταξάς θα απευθυνθεί στην Νεολαία με διάγγελμά του στις 7 Νοεμβρίου 1940 λέγοντας: «Παιδιά μου. Είμαστε τώρα 1.250.000 αγωνισταί κάτω από τις γαλανόλευκες σημαίες του Ελληνικού Φαλαγγιτισμού, μέσα σε μια ιερή και αδιάσπαστη ένωση, για να πραγματοποιήσουμε με θυσίες και με κόπους και με μόχθο και με ενθουσιασμό, αλληλέγγυα όλα τα παιδιά της Ελλάδος, χωρίς καμία απολύτως διάκριση, την Αναγέννησιν της Πατρίδος μας.» Όταν, τέλος επιθεώρησε αιφνιδιαστικώς στις 31 Δεκεμβρίου 1940 σχηματισμούς της Ε.Ο.Ν δήλωσε ότι: «Επάνω σε σας βασίζω την μέλλουσαν ανάπλασιν της Φυλής.», γεγονός που καθιστά ολοφάνερο στον οποιονδήποτε ότι ο Μεταξάς επίστευε ακραδάντως ότι: «το καλλίτερον, που έκαμα εις αυτόν τον κόσμον είναι η Ε.Ο.Ν.»
Έτσι, η Ε.Ο.Ν θα συνεχίσει να επιτελεί τα Εθνικά της Καθήκοντα ακόμη και μετά τον θάνατο του «Πατρός» της έως τον Απρίλιο του 1941, οπότε οι Γερμανοί Ναζί εισήλθαν στην Αθήνα. Από εκεί και πέρα όλες οι Υπηρεσίες και οι Οργανώσεις της 4ης Αυγούστου διαλύθηκαν από την Πρώτη Κατοχική Κυβέρνηση Τσολάκογλου, γεγονός που εσήμανε το Άδοξο Τέλος της Ε.Ο.Ν του Ιωάννη Μεταξά.
Κλείνοντας, διαπιστώνουμε ότι η Ε.Ο.Ν αποτέλεσε όντως ένα σοβαρό παράγοντα στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου, ενώ ακόμη και 80 χρόνια μετά την διάλυσή της, το αποτύπωμά της έχει μείνει ανεξίτηλο στην Ελληνική Κοινωνία. Για αυτό θα ήταν ορθό να μνημονεύουμε όλα εκείνα τα Ελληνόπουλα, τα οποία αφιέρωσαν κυριολεκτικώς την ζωή τους στην Μάνα Πατρίδα Ελλάδα.
Βιβλιογραφία:1)Ιωάννης Μεταξάς. Βιογραφία, Κωνσταντίνος Πλεύρης.
2)Ε.Ο.Ν Η Νεολαία του Ιωάννη Μεταξά, Κωνσταντίνος Πλεύρης.
3)Ιωάννης Μεταξάς. Η Πορεία προς την Δόξα 1936-1941, Μάνος Χατζηδάκης.
4)Προσωπικό Ημερολόγιο του Ιωάννη Μεταξά, Εκδόσεις Γκοβόστη.
5)Τετράδιο Σκέψεων, Ιωάννης Μεταξάς.