Η Ιστορία του Ε.ΠΟ.Κ.

Πρόγονο τοῦ δικοῦ μας ΕΠΟΚ θεωροῦμε τό "Ἑλληνικό Πολιτιστικό Κίνημα" (ΕΠΟΚ) πού ἱδρύθηκε τόν Φεβρουάριο τοῦ 1973.

Ἡ ἱστορία ἐκείνου τοῦ ΕΠΟΚ εἶναι πολύ ἐνδιαφέρουσα. Καί εἶναι συνοπτικά ἡ ἐξῆς:

Ἀπό τόν Μάρτιο τοῦ 1971 ἄρχισαν ἐνδείξεις ὅτι ὁ τότε Πρωθυπουργός Γεώργιος Πα­­παδό­πουλος προετοίμαζε τήν δημιουργία κόμματος ὑπό τήν ἡγε­­σία του. Ὁ Βύ­ρων Σταματόπουλος, σέ ἄρθρο του στήν “Ἀκρό­πο­­λι” στίς 28 - 3 - 1971 ἔγρα­φε:

«…Γίνεται προετοιμασία μίας νέας πολιτικῆς παρατάξεως ὑπό νέας δυνάμεις αἱ ὁποῖαι προωθοῦνται ὑπό τῆς Ἐπαναστά­σε­ως… Ἡ μορφή τοῦ Γεωργίου Παπαδοπούλου θά δεσπόζη ἐπί μακρόν εἰς τήν πολιτικήν σκη­νήν τῆς Ἑλλάδος».

Ἀπό τίς 24 Ἀπριλίου μέχρι 5 Αὐγούστου 1971, ὁ Γεώργιος Πα­πα­δό­πουλος ἐκκίνησε μία ἐκστρατεία ἐπαφῶν μέ πρώην βου­λευ­τές, πολιτευτές καί παράγοντες ὅλων τῶν κομμάτων. Στήν τελική φάσι τῶν ἐπαφῶν, τό ἑπόμενο ἔτος, ὁ Πρωθυπουργός εἶχε συν­αντηθῆ μέ 70 πρώην πολιτευτές!

Τρεῖς ἦταν οἱ ἐπιδιώξεις αὐτῶν τῶν ἐπαφῶν:

α) Ἡ προεργασία νέας πολιτικῆς παρατάξεως ὑπό τήν ἡγε­σία του καί ὁ προσεταιρισμός καί ἔνταξις σέ αὐτήν ὅλων τῶν κα­λῶν καί ἀφθάρτων πολιτικῶν στελεχῶν τοῦ παρελθόντος.

β) Ἡ προεργασία γιά μία νέα ἀντιπολίτευσι, εὐπρεπή καί ἐθνική, ἀπο­τελούμενη καί αὐτή ἀπό ἐντελῶς νέα καί ἄφθαρτα στε­λέχη.

γ) Ἡ ἐπιδίωξις διασπάσεως τοῦ παλαιοκομματισμοῦ μέ τήν ἀπό­σπα­σι ἀπό αὐτόν, τῶν πλέον ἐλπιδοφόρων καί νέων στελεχῶν του.

  • Ἡ “Ἐπιτροπή Ἀνθρωπίνου Δυναμικοῦ”

Στις ἀρχές Αὐγούστου 1972, συγκροτήθηκε μία ἄτυπη “γνω­μο­δοτική” ἐπιτροπή πολιτικῶν ἐξελίξεων μέ τήν κωδική ὀνομα­σία: “Ἐπιτροπή Ἀνθρωπίνου Δυναμικοῦ”. Ὁ Ἄγγελος Παπαθά­νου, ἀναφέρει:

«Τήν ἄνοιξη τοῦ 1972, ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος πῆρε ὁριστικά τήν ἀπόφαση νά προχωρήσει σέ πολιτικοποίησι τῆς καταστά­σε­ως. Ἐπειδή προέβλεπε τίς τεράστιες - ἐσωτερικές κυρίως ἀντι­δράσεις - ἐπινόησε καί σχεδίασε τήν δημιουργία καί ἐμφά­νι­ση ἀρχικά, ἑνός Πολιτιστικοῦ Σωμα­τείου, ἀφανοῦς πυρήνα πο­λιτι­κοῦ σχεδιασμοῦ.  Ἔργο τοῦ πυρήνα αὐτοῦ στήν ἀρ­χή, ἦταν νά ἐπισημάνει καί νά προσελκύσει πανελλήνια, τήν ἀφρό­­κρεμα τῆς κοινωνίας -τῶν ἀρίστων- ἀπό κάθε Νομό τῆς Χώ­ρας γιά ν’ἀπ­οτελέσουν τά ἐπιφανῆ αὐτά στοιχεῖα, στελέχη τοῦ Πολι­τι­στικοῦ Σωματείου, τό ὁποῖο θά μετατρεπόταν τό συν­το­μώτε­ρον δυνατόν σέ πο­λι­τική κίνηση - κόμμα ἀναγεννητικοῦ χαρα­κτῆ­ρα».[1]

Τά μέλη τῆς Ἐπιτροπῆς ήσαν οι: Ἰ. Ἀγαθαγγέλου - Λ. Πάτρας - Γ. Φραγκάτος - Γ. Κάρτερ - Παρ. Ἰωαννίδης καί Ἀγγ. Καραγιαννόπουλος.

Στήν πρώτη σύσκεψι τῆς Ἐπιτροπῆς, ὁ Γ. Κάρτερ ἀπο­θανάτισε τά λόγια τοῦ Γεωργίου Παπαδοπούλου πρός αὐτήν:

«Ἡ Ἐπανάστασις ἐπηγγέλθη τήν ἀνακαίνισιν τοῦ πολιτικοῦ καί κοι­νοβουλευτικοῦ βίου τῆς Χώρας καί συνεπῶς, ἐπέστη ἡ στι­γ­μή νά ἐν­θαρ­ρύνομεν νέας δυνάμεις ὅπως ἐμφανισθοῦν εἰς τό προ­σκήνιον καί διεκδικήσουν ἀνανέωσιν τῆς παλαιᾶς ἡ­γε­σίας. Τό ἱστο­ρικό αὐτό ἔργον, ἡ Ἐπανάστασις τό ἐμπι­στεύεται εἰς χεῖρας σας. Νά ἀποτελέσετε τήν πρωτοπορείαν ἑνός νέου ἰδεολογικοπολι­τι­κοῦ κινήματος, τό ὁποῖον θά παρα­κινήση καί ἄλλας δυνάμεις νά σᾶς μιμηθοῦν».[2]

Ἡ Ἐπιτροπή ἀπό τόν Αὔγουστο τοῦ 1972 μέχρι τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1973 πραγματοποίησε συνολικά 52 Συνεδριάσεις ἀπό τίς ὁποῖες σέ ἐξαιρετικές περιπτώσεις προή­δρευσε ὁ ἴδιος ὁ Πρω­θυπουργός.

Στίς Συνεδριάσεις ἐκεῖνες ἄρχισε νά ἐρευνᾶται ἡ μέθοδος ἐπι­λογῆς προσώπων κατά Νομό μέ σκοπό δημιουργία πυρῆνος τοῦ Κι­νήματος μέ τρία ἄτομα ἀνά Νομό καί ἡ προσέγγισις ὅλων τῶν Δικηγορικῶν καί Ὑγειο­νομικῶν Συλλόγων, τῶν Μηχανικῶν, Γεω­πό­νων, Καλλιτεχνῶν, Βιομη­χα­νικῶν καί Ἐμπορικῶν Ἐπιμε­λητ­ηρίων, Ἐπαγγελματικῶν Σωματείων, ΓΣΕΕ, Ἀγροτικῶν Συνε­ταιρι­σμῶν, Ναυτικῶν Συλλόγων κ.λ.π.

  • Τό 1967 ὁ Στρατός - Τό 1972 ὁ Λαός

Στίς 5 - 9 - 1972 ἔγινε γιά πρώτη φορά Συνεδρίασις ὑπό τήν προεδρία τοῦ Γ. Παπαδοπούλου δίδοντος γενικές κατευθύνσεις:

«Θέλω τά στοιχεῖα τά ὁποῖα θά βγάλη ὁ ἀφρός» τούς τόνισε καί ζή­τησε νά εἰσχωρήσουν καί στόν χῶρο τῶν φοιτητῶν. Ἡ Ἐπι­τροπή υἱοθέτησε τό σύνθημά της, βασι­ζο­μένη στήν ρῆ­σι τοῦ Πρωθυπουργοῦ γιά δεύτερη Ἐπανάστασι:

«Τό 1967 ὁ Στρατός - Τό 1972 ὁ Λαός»! (10 - 10 - 1972).

Καί ὅρισε τούς στόχους:

«- Ἐθνική ἀνάγκη ἡ πολιτικοποίησις

- Ἱστορική ἀνάγκη ὁ νεοκομματισμός

- Ἐξοβελισμός παλαιοκομματισμοῦ

- Ἀνάδειξις φυσικῆς ἡγεσίας διά τῶν ἐν δράσει κοινωνικῶν στε­λεχῶν οἵ­τινες ἐνθαρρυνόμενοι θά ἀποτελέσουν τήν νέαν πολι­τικήν ἡγεσίαν». (28 - 9 - 1972)

Σιγά - σιγά ἄρχισαν νά συγκροτοῦνται πίνακες ὀνομάτων Ἀ­θη­­νῶν καί Ἐπαρχίας, νά γίνεται ἐπεξεργασία Καταστατικοῦ, ἐ­πω­νυμίας καί ἐσω­τερι­κῆς διαρθρώσεως. Νά ἐρευνᾶται ἡ σύνδε­σις μέ τά πιό ἀξιόλογα μέλη τῆς Συμβουλευτικῆς Ἐπιτροπῆς, ἡ ἐπα­φή μέ τούς Μητροπολῖτες καί τούς πιό ἀξιοποιήσιμους Νο­μάρ­χες. Ὅσον ἀφορᾶ στελέχη τῶν παλαιῶν κομμάτων, ἡ θέσις ἦταν χαρα­κτη­ριστική: «Μόνον ἐάν πεισθοῦμε ὅτι ἔχουν ἀγαθάς προθέ­σεις καί ἀπο­λαμβά­νουν ἐμπιστοσύνης. Διαφορετικά ἐπιφυλακτι­κό­της». (26 - 9 - 1972)

Ἀπό τήν πρώτη στιγμή, τά μέλη τῆς Ἐπιτροπῆς ἄρχισαν μία ἐκ­­στρατεία πρός ὅλους τούς Νομούς τῆς Χώρας. Ὁ Γ. Κάρτερ γρά­φει:

«Τό ἐκκολαπτόμενο πολιτικό κίνημα, ἀπαλλαγμένο ἀπό τό φα­τριαστικό πνεῦμα τοῦ παρελθόντος, ἀπευθυνόταν πρός ὅ­λους τούς Ἕλληνες, ἀδια­κρίτως καί ἀνεξαρτήτως τῶν παλαιῶν πολι­τι­κῶν πεποιθήσεων ἑνός ἑκάστου. Στίς πρωτεύουσες τῶν νομῶν συγκροτήθηκαν ὁμάδες ἐνημερώ­σεως τῆς κοινῆς γνώμης γιά τούς σκοπούς τοῦ Κινήματος».[3]

Κυριολεκτικά ὄργωσαν τήν Ἑλλάδα. Καί τά ἀποτελέσματα ἦσαν θεα­ματικά. Ὅλο καί περισσότεροι ἐνετάσσοντο μέ ἐνθου­σια­­σμό. Σέ «ἀνα­φο­ρές» τους τά μέλη τῆς Ἐπιτροπῆς συνόψιζαν τίς ἀπό­ψεις τοῦ κάθε Νο­μοῦ:

«Μόνον ἡ φυσική ἡγεσία εἶναι εἰς θέσιν νά ἀποκεφαλίση τόν πα­λαιο­κομματισμόν. Ἡ ἀξία τοῦ Γεωργίου Παπαδοπούλου δέν ἀμφι­σβητεῖ­ται ἀπό κανέναν. Ὁ Γ. Παπαδόπουλος πρέπει νά παί­ξη τόν ρόλον τοῦ Ἐθνικοῦ Κεφαλαίου καί νά διευκολύνη τήν ἀνά­­δειξιν τῆς νέας ἡγεσίας». (26 - 9 - 1972)

Τά συμπεράσματα πού ἐξήγοντο ἦσαν τά ἑξῆς:

«Ὁ Γ. Παπαδόπουλος εἶναι σώφρων ἡγέτης πού ἐγγυᾶται τήν πο­λι­τικο­ποίη­σιν. Λέγουν ὅτι δέον νά ἀναδειχθῆ καί ὡς ἡγέτης τοῦ λαοῦ. Νά προ­βληθῆ ὡς ἡ νέα ἡγετική φυσιογνωμία ἐπι­κε­φαλῆς τῶν νέων δυνάμεων. Ὁ λαός ἐδέχθη τήν Ἐπανάστασιν διό­τι εἶχεν ἀποδοκιμάσει τόν παλαιο­κομ­ματισμόν διά τήν πα­ρα­κμήν του». (10 - 10 - 1972)

Στίς 3 Νοεμβρίου 1972 ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος συνεκάλεσε Συν­εδρί­ασι τῆς Ἐπιτροπῆς στήν ὁποία γιά πρώτη φορά παρέ­στησαν οἱ δύο Ἀντι­πρόεδροι Παττακός καί Μακαρέζος καί ὁ Α/ΕΔ Στρατηγός Ὀδ. Ἀγγελῆς. Τήν ἔναρξι τῆς Συσκέψεως κήρυξε ὁ Πρω­­θυπουργός λέγωντας χαρακτηρι­στι­κά:

«Ὁ κύριος σκοπός μας εἶναι ἡ προσπάθεια ὀργανώσεως τῆς βάσεως ἡ ὁποία θά ἀποτελέση τό ζυμωτήριον τῆς μάζης».

Καί κατέληξε:

- Μέχρι τῆς ἑπομένης ἑβδομάδος θέλω νά ἔχετε ἐγκρίνη ἀν­θρώ­πους διά τόν πυρήνα τοῦ Κινήματος. Οὐχί βραδύτερον τῶν 45 ἡμερῶν ἀπό σή­μερον θέλω ἕτοιμον τό «Κα­ταστατικόν» καί τήν “Ἱδρυτικήν Πρά­ξιν”… Ἐρευνήσατε μήπως μέ τήν θέσιν σέ ἐφαρμογή τοῦ νόμου “περί κομ­μά­των” χρησιμοποιηθῆ ἡ “Συμβουλευτική Ἐπιτροπή” γιά ἐκλογή ἀντι­προ­­σώπων ὡς πλάσμα μίας Βουλῆς».

Τήν ἑπομένη ἡμέρα ἐνετάχθησαν στήν Ἐπιτροπή Ἀνθρωπίνου Δυνα­μικοῦ ἄλλα τέσσαρα ἄξια στελέχη. Οι: Ἄγγελος Κανελλόπουλος - Γεώργιος Καραμητσάνης - Ἰωάννης Ξυδόπουλος και Γεώργιος Κατώπης.

  • Φυτώριο τῶν νέων κομμάτων

Στίς 7-11-1972 ἔγινε ἡ πρώτη Συνεδρίασις μέ τήν συμμετοχή καί τῶν νέων μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς. Ἐκεῖ συζητήθηκαν ὅλες οἱ λε­πτομέρειες τῆς ἱδρύ­σεως τοῦ Κινήματος. Ὅσον ἀφορᾶ τά κρι­τήρια ἐπιλογῆς τῶν ἱδρυτικῶν μελῶν, ἐτέθησαν τά ἑξῆς:

«1) Ἐντιμότης - ἠθικῶς ἀδιάβλητα

 2) Ἐπαγγελματική κοινωνική θέσις ἀξιόλογος

 3) Προσόντα φυσικοῦ ἡγέτου (ἀκτινοβολία, ἐπιρροή)

 4) Πίστις εἰς τήν ἀναγκαιότητα καί πραγματικότητα τῆς Ἐπα­να­στάσεως

 5) Ἔφεσις διά τόν δημόσιον βίον».

Ἐκεῖ ἐτέθη καί τό ζήτημα ἐάν πρέπει νά ἱδρυθῆ Σωματεῖο ἤ Κόμμα. Ὁ Ἰ. Ἀγαθαγγέλου εἶπε:

«Διευκρίνησις: Δέν κάνομεν πρός στιγμήν κόμμα. Ἐάν ποῦμε ὅτι ἱδρύ­ομεν κόμμα θά κατακλυσθῶμεν ἀπό ἀριβίστας. Κάνωμεν τήν ζύμην τῶν μελ­λο­ντικῶν κομμάτων. Τό νερό νά μήν ἀφεθῆ νά ποτίζη ἀγκάθια, ἀλλά κα­νάλια διά τῶν ὁποίαν θά ποτισθοῦν λουλούδια. Ὁ λαός πρέπει νά προε­το­ιμασθῆ. Νά γίνη διάλογος μέ τήν βάσιν. Ὑπάρχει βαθύτατο αἴτημα ἀλ­λαγῆς».

Στίς 28 - 11 - 1972 ἡ Ἐπιτροπή, ἐνισχυμένη πλέον, προγραμμά­τισε ὀργάνωσι δράσεως γιά ἵδρυσι τοῦ Κινήματος μέχρι τόν Ἀπρί­λιο τοῦ 1973. Μετά ἀπό πολλές συζητήσεις τό ἐκκολαπτόμενο κί­νημα βαπτίσθηκε: Ἑλ­λη­νικό Πολιτιστικό Κίνημα! - Ε.ΠΟ.Κ.

Ὁ Γερ. Φραγκάτος συμπλήρωσε:

«Ὁ Πρωθυπουργός θά εἶναι ὁ Πολιτικός Ἡγέτης του. Οὐδείς ἀμ­φι­σβη­τεῖ τίς εὐγενεῖς προθέσεις καί τόν ρόλον του. Πρέπει ἀφ’ ἑνός νά δημιου­ργηθῆ κόμμα Γ. Παπαδοπούλου καί ἀφ’ ἑτέ­­ρου ἕνα ἄλλο».

Ἐκεῖ ἀπεφασίσθη ἡ ὑπογραφή τοῦ Καταστατικοῦ, ἡ Ἱδρυτική Συν­έλευ­σις στήν Ἀθήνα, ἡ μεθοδολογία τῆς δράσεως, ἡ συγκρό­τησις τῶν πυρήνων κατά Νομό κ.λπ.

  • “Ἡ Ἐπανάστασις διά τόν λαόν, μέ τόν λαόν, διά τοῦ λαοῦ”!...”

Στίς 5 Δεκεμβρίου 1972 ὁ Γ. Παπαδόπουλος προήδρευσε συ­σκέ­ψεως τῆς Ἐπιτροπῆς Ἀνθρωπίνου Δυναμικοῦ γιά τήν προετοι­μασία τοῦ ΕΠΟΚ. Ἐκεῖ τόνιζε:

«Τό πρόβλημα πού τίθεται ἐνώπιόν μας εἶναι ὅτι δέν εἶναι δυ­νατόν νά ὑπάρξη φυσιολογική ἀνάδειξις νέας πολιτικῆς ἡγε­σίας ἄνευ ζυμώσεως. Πρέπει νά μεταφερθῆ συντόμως, ἡ εὐθύ­νη εἰς τόν λαόν. Ἀλλά τοῦτο πρέ­πει νά ἐπιτευχθῆ ὁμαλῶς. Θά μποροῦσα νά δοκιμάσω νά θέσω εἰς ἐφα­ρμογήν τόν Νόμον “περί κομμάτων”. Ὅμως ἀπαιτεῖται ἄσκησις. Ὁ κό­σμος ἀπευ­θύνεται εἰς τούς δεδοκιμασμένους καί πεπειραμένους καί ὄχι ἀπαραι­τήτως στούς νέους. Ἔζησα τήν προσπάθειαν ἀνανεώ­σεως τῆς πο­λιτικῆς ἡγεσίας ἐπί Παπάγου. Δέν ἐπετεύχθη ἡ ἀνανέωσις τότε. Τώρα πρέπει νά ἐπιτύχη!  Ἐρευνήσατε λοιπόν, τήν μέθο­δον ἡ ὁποία θά μᾶς βοη­θήση εἰς τήν ὁμαλήν μετάβασιν χωρίς νά διακινδυνεύσωμεν τήν ἐπαγγε­λθεῖσαν ἀλλαγήν… Θά σᾶς γνω­στοποιήσω τήν κεντρικήν γραμμήν σκέ­ψεως:

1ον στάδιον:  Ἄτυπος διαμόρφωσις νέας ἡγεσίας.

2ον στάδιον:  Ἄσκησις δοτῆς Νομοθετικῆς ἐξουσίας.

3ον στάδιον:  Διαμόρφωσις στελεχῶν Ἐκτελεστικῆς ἐξουσίας.

4ον στάδιον:  Νέα πολιτική κατάστασις».

Στήν συζήτησι πού ἀκολούθησε διατυπώθηκαν πολλές σκέ­ψεις.

Μία ἀπό αὐτές ἦταν ἡ μετεξέλιξις τῆς Συμβουλευτικῆς Ἐπι­τροπῆς σέ Ἐθνική Συντακτική Συνέλευσι. Ἄλλη ἦταν ἡ δημιουρ­γία νέου Σώματος ὡς Ἐθνικῆς Μεταβατικῆς Συνελεύσεως κα­θαρά αἰρετῆς.

Ὅσον ἀφορᾶ τό ΕΠΟΚ, νά ἐμφανισθῆ ὡς μία ὀργάνωσις ἡ ὁποία στήν συνέχεια νά διαχωρισθῆ σέ δύο κόμματα. Ἔπειτα ἀπό τήν συζή­τησι ὁ Γ. Παπαδόπουλος ἐπιλόγισε:

«Κύριοι, ὅλοι τίς θέλομεν τίς ἐκλογές. Νά τίς κάνωμεν τίς ἐκλο­γές, ἀλλά προσέξατε. Καί λάθος 6 μηνῶν (πρίν ἤ μετά) μπο­­ρεῖ νά εἶναι κρίσιμον ἤ καί μοιραῖον. Νά δῆτε τά στοιχεῖα τοῦ καταλλήλου χρόνου. Καί σᾶς τό το­νίζω. Προκειμένου νά χά­σωμεν τήν Ἑλλάδα, ἄς χάσω ἐγώ! Ἀπαιτεῖται ἡ διαμόρφωσις τοῦ διαδρόμου προσγειώσεως, ἀκόμη καί ὑπό ἀνω­μάλους καί ἐκτάκτους συνθήκας».

Στίς 20 - 22 Δεκεμβρίου 1972, ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος πρα­γ­μα­το­ποί­ησε περιοδεία στήν Κρήτη. Ἡ περιοδεία του αὐτή ἦταν τό πρῶτο στάδιο γιά μία «πορεία πρός τόν λαό» ἐν ὄψει τοῦ νέου Κι­νήματος. Ὁ πρῶτος σταθμός του ἦταν τά Χανιά ὅπου ἔδωσε τό σύνθημα:

«Ἐάν μέχρι σήμερον εἴχομεν ὡς κατεύθυνσιν: “Ἡ Ἐπανάστασις διά τόν λαόν, μέ τόν λαόν”, ἄς ἐνστερνισθῶμεν τώρα τήν νέαν θέσιν: “Ἡ Ἐπα­να­στασις διά τόν λαόν, μέ τόν λαόν, διά τοῦ λαοῦ”!...».

Στίς 24 Ἰανουαρίου 1973, ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος προή­δρευ­σε μίας ἀκόμη συνεδριάσεως τῆς Ἐπιτροπῆς Ἀνθρωπίνου Δυ­ναμι­κοῦ. Ἐκεῖ μεταξύ ἄλλων, εἶπε:

«Βασική ἐπιδίωξίς μας εἶναι ἡ μεθόδευσις τῆς περαιτέρω πο­ρεί­ας διά τήν μεταφοράν τῆς ἐξουσίας εἰς τήν βασικήν πηγήν της, τόν λαόν. Ἡ ἐξαγγε­λία τῆς Ἐπαναστάσεως καί ἡ βασική προϋ­πόθεσις γι’ αὐτό εἶναι ἡ μή ἐπάνοδος εἰς τόν παλαιοκομ­ματι­σμόν. Ἐάν πρόκειται νά ἐπανέλθωμεν εἰς τήν 20ην Ἀπρι­λίου, τότε καλλίτερα νά μή συζητοῦμεἩ κί­νησις πρέ­πει νά ἔχη ἔντονον πολιτικόν χρῶμα ἀλλά χωρίς νά θεωρηθῆ ἀρχικά ὡς κομματική ὀργάνωσις. Ἀλλά θά πρέ­πει νά τεθῆ εἰς τά μέτρα πολι­τικῆς ὀργανώσεως πού ἀπαιτεῖ ὁ νόμος “περί κομμάτων” ὥστε νά με­τε­ξελιχθῆ εἰς κόμμα τήν κατάλληλη στιγμή… Ὁ λαός μας ἔχει ἰδιότυ­πον, ἰδιόρρυθμον καί ἀπροσδιόριστον δύναμιν διαισθήσεως. Ἐάν καταφέ­ρω­μεν νά τήν ἐρεθίσωμεν, θά εἶναι μαζί μας…».

  • Ἡ ἵδρυσις τοῦ Ε.ΠΟ.Κ.

Στίς 13 Φεβρουαρίου 1973 στίς 19:30 τό ἀπόγευμα ἔλαβε χώρα ἡ Ἱδρυ­τική Συνεδρία τοῦ Ε.ΠΟ.Κ. μέ τούς 21 τοῦ προσωρινοῦ Δι­οικητικοῦ Συμ­βου­λίου. Κατ’ αὐτήν τονίσθηκαν τά ἑξῆς:

- Ὅτι σκοπός τοῦ Κινήματος εἶναι ἡ ἀνάδειξις τῆς νέας πο­λι­τικῆς ἡγε­σίας καί ἡ οἰκοδόμησις ἑνός νέου πολιτικοῦ βίου χωρίς ἐπι­στροφή στό πα­λαιοκομματικό παρελθόν.

- Ὅτι ἡ προσπάθεια ἔχει ἐθνική καί πολιτική φυσιογνωμία καί εἶναι ὁ ρυθμιστής τῶν περαιτέρω ἐξελίξεων.

- Ὅτι ἔχουν μυηθῆ περίπου 300 ἄνθρωποι σέ ὁλόκληρη τήν Χώ­ρα καί θά γίνη ἄμεση ἔνταξις ἄλλων 1000.

- Ὅτι ὑπάρχει ἕτοιμο τό σχέδιο Καταστατικοῦ.

- Ὅτι σέ πρώτη φάσι δέν γίνεται κόμμα καί ὅτι προβλέπεται νά προ­κύψουν ἀπό τό Κίνημα μία ἤ δύο πολιτικές παρατά­ξεις καί ὄχι “φάλαγγα” τοῦ καθεστῶτος. Χαρακτηριστικά ὁ Ἰ. Ἀγαθαγ­γέ­λου εἶπε:

«Ὁ Γ. Παπαδόπουλος ἀναζητεῖ ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι θά εἶναι εἰς θέσιν νά βοηθήσουν εἰς τήν ἀναδημιουργικήν του προσπά­θειαν. Δέν ἀναζη­τεῖ διαφημιστάς τῆς Ἐπαναστάσεως. Θέλει τήν φυσικήν ἡγεσίαν ἡ ὁπο­ί­α θά ἐπηρεάση τήν βάσιν».

Στίς 5 Ἀπριλίου 1973 ἐρχόταν στήν δημοσιότητα τό Καταστα­τικό τοῦ ΕΠΟΚ. Στό ἄρθρο 2 ἔγραφε:

«Σκοπός τοῦ “ΕΠΟΚ” εἶναι ἡ, διά τῆς καλοπροαιρέτου συνερ­γα­σίας καί ὑπευθύνου διαλόγου, ἐξασφάλισις τῶν προϋποθέ­σε­ων διά τήν ἀνα­καί­­νισιν τοῦ ἐν ἀναπτύξει Ἐθνικοῦ, Κοινω­νικοῦ καί Πο­λιτικοῦ βίου, βάσει τῶν δημοκρατικῶν ἀρχῶν καί τοῦ ἑλ­ληνι­κοῦ προτύπου ζωῆς, ὅπως προ­σδιορίζεται τοῦτο ἐκ τῆς μα­κραί­­ω­­νος παραδόσεως καί τῶν δεδομένων τῆς συγχρόνου κοι­νω­νίας».

Στίς 15 Ἀπριλίου 1973 ἔλαβε χώρα στό Εὐγενίδειο Ἵδρυμα ἡ πρώτη πανηγυρική Συνέλευσις τοῦ Ε.ΠΟ.Κ. μέ συμμετοχή ἄνω τῶν 400 στελε­χῶν ἀπ’ ὅλη τήν Ἑλλάδα.

  • Ὡς προσωρινός Πρόεδρος τοῦ Ε.ΠΟ.Κ. ἐμφανίστηκε ὁ δια­τελέσας ὑπου­ργός καί Ἀντιπρόεδρος τῆς Συμβουλευτικῆς Ἐπιτρο­πῆς, Ἰωάννης Ξυ­δόπουλος.
  • Τῆς Γενικῆς Συνελεύσεως προήδρευσε ὁ Δήμαρχος Πει­ραιῶς καί ἱδρυ­τικό μέλος Ἀριστείδης Σκυλίτσης ὁ ὁποῖος ἀνέ­γνωσε τήν Ἱδρυτική Διακή­ρυξι τοῦ ΕΠΟΚ:

«Τά ἱδρυτικά μέλη τοῦ Ἑλληνικοῦ Πολιτιστικοῦ Κινήματος, ἔχο­ντα ἐπί­γνωσιν τῆς σοβαρότητος τῶν προβλημάτων τά ὁποῖα ἀπασχολοῦν σή­μερον τόν Ἑλληνικόν λαόν, ἀπεφάσισαν τήν σύ­στασιν τοῦ Σωματείου μας καί διακηρύσσουν:

- ΕΠΙΘΥΜΟΥΜΕΝ νά συμβάλωμεν εἰς τήν κίνησιν διαδικασιῶν αἱ ὁποῖαι θά ὁδηγήσουν εἰς τήν ἀνακαίνισιν τοῦ Ἐθνικοῦ, Κοι­νω­νικοῦ, Πνευ­ματικοῦ καί Πολιτικοῦ βίου τῆς Χώρας καί εἰς τήν ἀνάδειξιν νέων καί ἀξίων ἡγετικῶν στελεχῶν.

- ΑΠΟΔΥΟΜΕΘΑ εἰς μίαν προσπάθειαν διά νά βοηθήσωμεν εἰς τήν ἐπι­σήμανσιν, μελέτην καί ἀντιμετώπισιν τῶν συγχρόνων προβλημάτων, διά τοῦ ἐλευθέρου καί ὑπευθύνου διαλόγου, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ τήν γνη­σιωτέραν ἔκφρασιν τοῦ Πολιτισμοῦ.

- ΦΙΛΟΔΟΞΟΥΜΕΝ νά συμβάλωμεν εἰς τήν δημιουργίαν συ­ν­­θηκῶν ζωῆς, αἱ ὁποῖαι θά βασίζωνται εἰς τήν Ἐλευθερίαν, τήν Δημοκρατίαν καί τήν Κοινωνικήν Δικαιοσύνην καί θά ἐξασ­φα­λί­σουν καθολικήν συμμε­τοχήν εἰς τήν προσπάθειαν καί τά ἀπο­τε­λέ­σματα τῆς οἰκονομικῆς ἀνα­πτύξεως.

- ΕΜΠΝΕΟΜΕΘΑ ἀπό τήν μεγάλην ἑλληνικήν πολιτιστικήν κληρονο­μίαν καί ἀποβλέπομεν εἰς τήν ἐναρμόνισιν τῶν ἀπαι­τή­σεων τῆς συγχρό­νου τεχνοκρατικῆς ἐποχῆς μέ τάς παραδο­σια­κάς ἀξίας τοῦ Ἔθνους.

- ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΜΕΝ ὅτι ἡ πρωτοπορεία εἰς τήν ἀναγεννητικήν αὐτήν προσπάθειαν ἀνήκει εἰς τήν νεότητα καί ἐπιδιώκομεν τήν συνεργασίαν τῆς παλαιᾶς μέ τήν νέαν γενεάν.

- ΠΙΣΤΕΥΟΜΕΝ ὅτι πρέπει νά ἀτενίσωμεν ὅλοι τό μέλλον, ἀπηλ­λαγμένοι ἀπό τά πάθη, τούς διχασμούς καί τάς προκα­τα­λή­ψεις τοῦ πα­ρε­λθόντος.

- ΦΙΛΟΔΟΞΟΥΜΕΝ ἡ Ἑλλάς νά διαδραματίση ἐν ἰσοτιμίᾳ τόν ρόλον της εἰς τήν διαμορφουμένην νέαν πραγματικότητα δι­εθνῶς καί εἰδικώ­τερον ἐντός τῆς Εὐρωπαϊκῆς Κοινότητος.

Τά μέλη τοῦ Ἑλληνικοῦ Πολιτιστικοῦ Κινήματος δέν κατευ­θύ­νονται ἀπό προσωπικάς ἐπιδιώξεις. Πιστεύουν ὅτι, κατά τήν πολυσήμαντον αὐ­τήν ὥραν τῆς Ἱστορίας μας, ἐπιβάλλεται ἡ με­λέτη καί ἡ συζήτησις πα­ντός προβλήματος μέ καλήν πίστιν, αἴ­σθημα εὐθύνης καί εἰλικρινεῖς προ­θέσεις.

Ἀθῆναι, Ἀπρίλιος 1973»

  • Κίνημα προόδου καί ἀνανεώσεως

Ἀκολούθως τόν λόγο ἔλαβε ὁ προσωρινός Πρόεδρος τοῦ ΕΠΟΚ Ἰω­αν­νης Ξυδόπουλος, ὁ ὁποῖος μίλησε ἐξαιρετικά καί εἶπε μετα­ξύ ἄλλων:

«… Κυριαρχούμεθα ἀπό τόν διάπυρον πόθον τῆς Ἀλλαγῆς, ἡ ὁποία ἀπο­τε­λεῖ καθολικόν αἴτημα τῶν τελευταίων Ἑλληνικῶν γε­νεῶν… Τό ΕΠΟΚ εἶναι κίνημα προόδου καί ἀνανεώσεως…

- Τό ὠνομάσαμεν “Ἑλληνικόν” καί εἶναι ἀληθινά Ἑλληνικόν ὡς Ἔμπνευ­σις, ὡς Σύνθεσις καί ὡς Ἰδέα…

- Τό ὠνομάσαμεν “Πολιτιστικόν”. Διότι ἐπιθυμοῦμεν νά φανε­ρώσωμεν ἀπό τήν γένεσίν του καί ἀπό τά πρῶτα βήματά του, ὅτι τά ἐνδιαφέροντά του ἁπλώνονται εἰς ὁλόκληρον τόν εὐρύ­τα­τον χῶρον ὁ ὁποῖος λέγεται “Πο­λιτισμός”… Νά καλύψη καί νά ἐπηρεάση θετικῶς καί γονίμως ὅλους τούς παράγοντας -ἠθι­κούς, κοινωνικούς, πνευματικούς, οἰκονομικούς καί πο­λιτι­κούς- οἱ ὁποῖοι διαμορφώνουν τά στοιχεῖα πού συνθέτουν τά «πο­λιτι­στικά ἀγαθά»…

- Τέλος, τό ὠνομάσαμεν “Κίνημα” καί εἶναι πράγματι κίνημα καί ἀληθινή ἐξόρμησις. Διότι φιλοδοξοῦμεν ν’ ἀποκτήση δυνα­μι­κήν παρουσίαν μέσα εἰς τόν κοινωνικόν στῖβον τῶν ὡραίων καί εὐ­γενῶν ἀγώνων. Νά καταστῆ ὁ δαυλός πού θά πυρπολήση τάς ψυ­χάς τῶν Νεοελλήνων καί ὁ μοχλός πού θά κινήση τάς δια­δι­κα­σίας διά τήν πραγματικήν “Ἀλλαγήν”, ἡ ὁποία ἀπο­τελεῖ τό ἐ­να­­γώνιον αἴτημα καί τόν ἀσίγαστον πόθον τοῦ Ἑλληνικοῦ λα­οῦ.

Ἰδού διατί ἀγαπητοί μου φίλοι, ἐτιτλοφορήσαμεν τό ἀρτιγέν­νητον Σω­ματεῖον μας: “Ἑλληνικόν Πολιτιστικόν Κίνημα”!».

Στίς 5 Μαΐου 1973, ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος ἔκφώνησε λόγο πρός τό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΕΠΟΚ ὅπου μεταξύ ἄλλων εἶπε:

«Ὁ παλαιός κομματικός μηχανισμός, ὑπέθαλπτεν καί διετήρει εἰς τούς κόλ­πους του μόνον ὑποτελῆ στοιχεῖα. Ἡμεῖς ἀπεπειράθημεν διά τοῦ Συ­ντάγματος τήν καθιέρωσιν γνη­σίων δημοκρατικῶν διαδικασιῶν ἐντός τῶν κομμάτων, διά τήν προσέλκυσιν καί ἀνάδειξιν ὑγιοῦς πολιτικῆς ἡγε­σίας. Ἡ πρώ­­­τη ἐφαρμογή τῶν ὑγιῶν -ὡς πιστεύομεν- τούτων ἀρχῶν, ἐ­πι­χει­ρῆται σήμερον δι’ ἡμῶν. Καλεῖσθε νά φανεῖται ἀντάξιοι τῆς προσδο­κίας μας διά τό καλόν τοῦ Ἔθνους... Ἀπό τήν Ἑλλάδα μας δέν ἀνήκει εἰς ἐμέ μεγαλύτερον μερίδιον ἀπ’ ὅσο ἀνήκει εἰς τόν τελευταῖον Ἕλληνα. Τόν δρόμον σᾶς ἀνοίγω. Ὁ στῖβος εἶ­ναι ἐλεύθερος. Ὁρίστε. Ἐκκινήσατε ὡς ἄλλοι ἀθληταί εἰς τόν εὐγενή ἀγῶνα διά τήν κατάκτησιν τίτλων τιμῆς ὑπέρ τῆς Πα­τρίδος. Καί δέν ὑπάρχει καλλίτερον “πιστεύω” ἀπό ἐκεῖνο τῆς Πα­τρίδος… Τό ΕΠΟΚ - ὡς ἔχει - φιλοδοξοῦμεν νά συμπεριλάβη εἰς τούς κόλπους του στοιχεῖα ἐξ’ ὁλοκλήρου τοῦ ἐθνικοῦ - ἑλλα­δι­κοῦ χώρου καί νά διαμορφώση -μέ τήν δημοκρατικήν πά­ντοτε διαδικασίαν- τάς πολιτικάς δυνάμεις αἱ ὁποῖαι θά διεκ­δική­σουν αὔριον -δημοκρατικῶς πά­λιν- τήν διακυβέρ­νησιν τῆς Χώ­­ρας... Φι­λο­δο­ξία μου εἶναι, αἱ μελλο­ντικαί πολιτικαί πα­ρατάξεις νά προ­έλ­θουν ἐκ τοῦ ΕΠΟΚ πρός τό ὁποῖ­ον ἀνεπι­φυλάκτως καί ἀ­πο­­κλειστικῶς παρέχω τήν ὑποστήριξίν μου...».

Ἡ πολιτικοποίησις μέσῳ τοῦ ΕΠΟΚ ἀπέβλεπε στά ἑξῆς στάδια:

* Δημοψήφισμα γιά τήν ἐπιλογή τῆς παραμονῆς τῆς Βασι­λευ­ο­μένης Δημοκρατίας ἤ τήν ἀνακήρυξι τῆς Ἀβασιλεύτου. Σέ περί­πτωσι ἐπιλογῆς τῆς Βασιλείας ἀνακήρυξις τοῦ Διαδόχου σέ Βασι­λέα καί διατήρησις Ἀντι­βα­σιλείας μέχρι τήν ἐνηλι­κίω­σί του. Ἀλ­λιῶς, σύνταξις νέου πολιτεύματος Προεδρικῆς Δη­μο­κρατίας.

* Ἐφαρμογή τοῦ Νόμου «περί κομμάτων», κατάργησις τοῦ Στρα­­τιω­τι­κοῦ Νόμου, θέσις σέ ἰσχύ ὅλων τῶν ἄρθρων τοῦ Συντά­γμα­τος καί προκή­ρυξις ἐκλογῶν.

* Μετεξέλιξις τοῦ ΕΠΟΚ σέ Κόμμα τῆς Ἐπαναστάσεως μέ ἀρχηγό του τόν Γεώργιο Παπαδόπουλο προκειμένου νά συμ­μετάσχη στίς ἐκλογές καί νά νικήση διά τῆς κάλπης τόν παλαιο­κομ­ματισμό.

* Διενέργεια ἐκλογῶν πρός ἀνάδειξι νέας Βουλῆς. Ἐπιστροφή τοῦ Βα­σι­λέως ἡ συγκρότησι Συντακτικῆς Βουλῆς γιά σύνταξι νέου πολιτεύματος (ἀνάλογα μέ τό ἀποτέλεσμα τοῦ Δημο­ψηφίσματος).

Ἡ ροή τῶν γεγονότων ἀνέτρεψε τήν μορφή τῶν πολιτικῶν ἐξε­λίξεων. Τά γεγονότα τῆς Νομικῆς καί ἰδίως ἡ ἀπόπειρα ἀνταρ­σίας στό Ναυτικό, ἀνά­γκασαν τόν Γεώργιο Παπαδόπουλο νά ὁδη­γηθῆ σέ πιό ριζική ἐκκα­θα­ρισι τῆς καταστάσεως

Τήν 1η Ἰουνίου 1973 ἔγινε Ἐπαναστατική Μεταπολίτευσις μέ Χρονοδιά­γραμμα βραχείας διαρκείας μέχ­ρι τοῦ τέλους τοῦ 1974 τό ὁποῖο προέβλεπε:

- Νέο Πολίτευμα ἐντός ἑνός μηνός.

- Δημοψήφισμα ἐντός δύο μηνῶν.

- Ἐκλογές ἐντός τοῦ 1974..

Στό Δημοψήφισμα τῆς 29ης Ἰουλίου 1973 ὁ λαός ἐπικύρωσε τήν Πολι­τειακή Μεταβολή καί τήν ἐκλογή τοῦ Γ. Παπαδοπούλου ὡς Προέδρου τῆς Δη­μοκρατίας. Στίς 19 Αυγούστου 1973 ὁ Γεώργιος Πα­παδόπουλος ὁρκί­στηκε Α’ Πρόεδρος τῆς Γ’ Ἑλληνικῆς Δη­μο­κρα­τίας. Ἀμέσως μετά τήν ὁρκω­μοσία του, ἐκφώνησε Διάγ­γελμα πρός τό Ἔθνος, ἐξαγγέλωντας τό νέο Χρο­νοδιάγραμμα:

- Γενική Ἀμνηστεία

- Κατάργησι τοῦ Στρατιωτικοῦ Νόμου

- Λειτουργία τοῦ Συνταγματικοῦ Δικαστηρίου τόν Σεπτέμβριο τοῦ 1973

- Πολιτική Κυβέρνησι τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1973

- Ἐκλογές καί Βουλή ἐντός τοῦ 1974

Ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος εἶχε σαφῶς δηλώσει στίς 27 - 7 - 1973:

«Ἡ Πολιτειακή Μεταβολή καί ἡ νέα σύνταξις τῆς Πολιτείας ὁδη­γοῦν τήν Χώραν εἰς νέαν φάσιν, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ἠθελη­με­νην και προγραμμα­τι­σμένην ἐξέλιξιν καί ὄχι ἄρνησιν τῆς Ἐπα­ναστάσεως. Εἶναι συνεπῶς ἐκ τῶν πραγμάτων ἀναγκαία ἡ σύνδε­σις πρός τήν προηγηθεῖσαν φάσιν διά νά κατοχυρω­θοῦν τά ἐπιτεύγματά της καί διά νά ὑπάρχη ἐγγύησις ὅτι ἡ με­τά­βασις θά πραγματοποιηθῆ ὁμαλῶς, ἀδιαταράκτως καί δη­μι­ου­ργι­κῶς».

Σέ “ἄκρως ἀπόρρητη” Ἔκθεσι ἀνα­φε­ρόταν γιά τόν νέο ρόλο τοῦ Γεω­ργίου Παπαδοπούλου:

«Μετά τήν ἐκλογήν τοῦ ἀρχηγοῦ τῆς Ἐπαναστάσεως ὡς Ἀνω­τάτου Ἄρχο­ντος μέ ηὐξημένας ἁρμοδιότητας, ἡ Ἐπανάστασις δύ­ναται καί ὀφεί­λει νά συμμετέχη ἀμέσως εἰς τήν ἄσκησιν τῆς ἐξουσίας διά τοῦ Προέδρου τῆς Δη­μοκρατίας… Ἡ μετά τήν 29ην Ἰουλίου τ.ε. καί μέχρι τῆς ἡμέρας τῶν βου­λευ­τικῶν ἐκλο­γῶν περίοδος, εἶναι ἡ κρισιμωτέρα ὅλων. Κατ’ αὐ­τήν θά κριθῆ ἡ τε­λική νίκη ἤ ἧττα τῆς Ἐπαναστάσεως. Καί διά νά ἐξα­σφα­λισθῆ ἡ νίκη χρειά­ζονται: α) αὐστηρά ἐπιλογή προσώπων, β) συνέ­πει­α, γ) μέθοδος – προγραμ­ματισμός- μελέτη, δ) δημιουργία κλί­­μα­τος νέ­ας ἀλλαγῆς μέ κύρια χαρακτη­ρ­ιστικά τήν ἄτε­γκτον ἐφα­ρ­μογήν τῶν στο­χων τῆς Ἐπαναστάσεως καί στα­δια­­κήν ἀπολι­τικοποίησιν τῶν Ἐνό­πλων Δυνάμεων, αἱ ὁποῖαι θά πρέπει νά καταστοῦν, ὄχι μόνον οἱ ὑπέρτα­τοι φρουροί τῆς ἐθνικῆς ἀνε­ξαρτησίας ἀλλά καί ἡ ἀπολιτική ὑπερτάτη ἐξου­σία διά τήν προ­­στασίαν τοῦ πολιτεύματος, δίχως ἡ ἐξουσία αὕτη νά ἐμφα­νίζεται ἤ νά εἶναι δυνατόν νά ἀποδειχθῆ ἡ ὕπαρξίς τηςἘάν τοῦτο ἐπιτευχθῆ κατά τήν πρώ­την μετά τάς ἐκλογάς πενταετίαν, τότε πλέον τά πάντα θά ἔχουν τεθῆ ἄνευ κινδύνου εἰς τόν δρόμον τοῦ Ἔθνους καί ἡ Δημοκρατία θά αὐτοελέγχεται καί θά αὐτοπρο­στα­τεύεται. Αἱ Ἔνοπλοι Δυνάμεις θά ἔχουν ὁλοκληρώσει τήν Ἐπανα­στα­τικήν ἀποστολήν των».

Ἡ Ἐπανάστασις λοιπόν δέν ἔληγε. Ἔληγε ἡ “παρένθεσις” τῶν ἐκτά­κτων ἐξουσιῶν. Περνοῦσε στήν νέα φάσι. Τῆς οἰκο­δο­μήσεως ἑνός νέου πολιτικοῦ βίου. Ἡ Νέα Πολιτεία πού ἐγκα­θι­δρύ­ετο θά ἔφερε τήν σφρα­γίδα τῆς Ἐπαναστάσεως. Καί ἡ παρου­σία τοῦ Γεωργίου Παπα­δοπού­λου στό ἀνώ­τατο πολιτειακό ἀξίω­μα ἀποτελοῦσε τήν ἐγγύησι τῆς συνε­χείας της.

Ὁ Γ. Παπαδόπουλος εἶ­χε τονίσει: «Ἔχομεν ἀνάγκην νά διαμορφώ­σω­μεν πάσῃ θυσίᾳ δύο Βου­λάς…»

Ἡ λειτουργία τῆς νέας Δημοκρατίας τοῦ Συντάγματος τοῦ 1968/73 ἐπί μία 7ετία (1974 - 1981) καί ἡ διαμόρφωσις δύο Βουλῶν, ἐθεωρεῖτο ἐπαρκής χρόνος γιά νά τεθῆ σέ τροχιά αὐτοεξελίξεως καί αὐτοπροστασίας. Τότε ἡ ἀποστολή τῆς Ἐπαναστάσεως θά εἶ­χε ὁλοκληρωθῆ…

Μέ τήν ὁρκωμοσία τῆς κυβερνήσεως Σπ. Μαρκεζίνη στις 8 Οκτωβρίου 1973, τό Χρονο­διά­γραμ­μα τῆς Μεταπολιτεύσεως τῆς 1ης Ἰουνίου 1973 ὁλο­κλη­ρω­νόταν. Τό κα­θεστώς ἐκτάκτων ἐξουσιῶν ἔληγε καί ἡ Ἑλλάς ὅ­δευε πρός τίς πρῶτες με­τε­παναστατικές ἐκλογές.

συνειδητή ἀποχή τῶν δύο μεγάλων προεπαναστατικῶν κομμάτων ἀπό τίς ἐκλογές, σήμαινε αὐτομάτως τήν οἰκειοθελή αὐ­τοεξορία τοῦ παλαιοκομματισμοῦ ἀπό τόν νέο πολιτικό βίο.  Ἄνοιγε τόν δρόμο πρός τίς νέες δυνάμεις καί τά νέα σχήματα πού θά προέκυπταν. Παλινδρόμησις στό προεπαναστατικό πα­ρελθόν ἀποκλειόταν.

Οἱ ἐκλογές αὐτές θά ἐπισφράγιζαν τήν τελική νίκη τῆς Ἐπα­να­στάσεως. Τήν καταδίκη τοῦ παλαιοκομματικοῦ παρελ­θόντος τῆς 20ῆς Ἀπριλίου καί τήν ἀνέλιξι πρός τήν 22α Ἀπριλίου!...

Ὁ μετε­παναστατικός πολιτικός κόσμος, εἶχε ἤδη συγκροτήσει καί με­γάλους πολιτικούς σχηματισμούς ἕτοιμους νά μεταβλη­θοῦν σέ νέα κόμ­μα­­τα μέ κορυφαίο τό ΕΠΟΚ τό ὁποῖο θά συμμετεῖχε στίς ἐκλογές, αλλά και την “Ἑλληνική Λέσχη” τού Παῦλου Μα­νωλόπουλου , το κόμμα Μαρκε­ζίνη που ἐπιθυμοῦσε νά πολιτευθοῦν μαζί του στελέχη τῶν Κυβερ­νή­­σεων Παπαδοπούλου, τό κόμμα Μακαρέζου, ο οποίος εἶχε σκοπό νά ἡγηθῆ κόμ­ματος μέ κύρια στήριξι ἀπό τόν Ἰω­άν­νη Λαδᾶ, τόν Κων/νο Ἀσλανίδη καί τόν Μιχαήλ Μπαλό­που­λο κ.α.

Στίς 17 Νοεμβρίου 1973, ο Πρω­θυ­που­ργός Σπ. Μαρκε­ζίνης θα έδινε Σ­υ­­­νέντευξι Τύπου, η οποία μετετέθη γιά τήν Τετάρτη 28 Νοεμβρίου 1973 λό­γῳ τῶν ἐπεισοδίων τοῦ Πολυτε­χνείου! Τότε θά ἀνήγγειλε ὡς ἡμε­ρομηνία τῶν ἐκλογῶν τήν Κυ­ριακή 10 Φεβρουαρίου 1974! Ἡ Συνέντευξις Τύπου ἐκείνη ὅμως, δέν ἔγινε ποτέ. Διότι εἶχε μεσο­λαβήσει τρεῖς ἡμέρες πρίν ἡ ἀνατροπή τῶν Παπαδο­πούλου – Μαρκεζίνη, μέ τήν ἀνταρσία τῆς 25ης Νοεμβρίου 1973…

Εάν είχαν γίνει εκείνες οι εκλογές σήμερα θα ζούσαμε σε μία άλλη Ελλάδα.

Το σημερινό "Εθνικό Πολιτιστικό Κίνημα" - ΕΠΟΚ που εκπροσωπούμε σήμερα, ευελπιστεί να αποτελέση την συνέχεια εκείνου του ΕΠΟΚ, όχι πλέον με τις πολιτικές επιδιώξεις που εκείνο εξέφραζε, αλλά καθαρά με ιστορικούς σκοπούς, όπως αυτοί εκφράζονται από το Καταστατικό του...

 [1] «Συνταγματάρχης ἀντί Λοχία» σελ. 87-88.

[2] «Τά καύσιμα ἐτελείωσαν...» σελ. 65.

[3]  «Τά καύσιμα ἐτελείωσαν...»  σελ. 66