Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΟΣ Δ. ΙΩΑΝΝΙΔΗ: "ΟΔΗΓΕΙΣ ΤΗΝ ΧΩΡΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ"...
τοῦ Μάνου Ν. Χατζηδάκη, Προέδρου Δ.Σ τοῦ ΕΠΟΚ
Στίς 25 Νοεμβρίου 1973, ὁ Ταξίαρχος Δ. Ἰωαννίδης ἀνέτρεπε τόν Γεώργιο Παπαδόπουλο. Ἡ ἐνέργεια αὐτή δέν μπορεῖ νά χαρακτηρισθῆ οὔτε ”ἐπαναστατική”, οὔτε “πραξικοπηματική”. Ἐπρόκειτο ἁπλῶς γιά μία ἀποστασία. Μία ἐκ τῶν ἔσω ἀνταρσία!
Γι’ αὐτό καί ὁ Κ. Παναγιωτάκος γράφει:«Ὅταν ξέσπασε ἡ γαλλική Ἐπανάσταση, ὁ περίτρομος Λουδοβίκος 16ος ρώτησε ἄν ἐπρόκειτο γιά "ἀνταρσία" (revolte). "Ὄχι Μεγαλειότατε -τοῦ ἀπάντησαν- πρόκειται γιά "ἐπανάσταση" (revolution).” Στό δίπτυχο τῆς ἱστορίας τῆς 7ετίας, τά γεγονότα ἐξελίχθηκαν πρωθύστερα καί τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1967 ἀκολούθησε ἡ Ἀνταρσία τοῦ 1973».[1]
Κάποτε ὁ Ἰωάννης Λαδᾶς, ἀναφερόμενος στήν ἀνατροπή τοῦ Γ. Παπαδοπούλου ἀπό τόν Ἰωαννίδη, εἶχε πῆ στόν συγγραφέα τοῦ παρόντος: “Ήλθε ὁ κώνωψ νά ἀνατρέψη τόν ἔλεφα!” Στίς 25 - 11 - 1973 λοιπόν, τήν Ἐπανάστασι διαδέχθηκε ἡ Ἀνταρσία καί τόν Ἔλεφα ὁ κώνωψ!...
Ἀμέσως, ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος ἐτέθη σέ “κατ’ οἶκον περιορισμό” φρουρούμενος ἀπό τό καθεστώς Ἰωαννίδη. Ὅπως καταμαρτυρᾶ ὁ ἀντισυνταγματάρχης Ντουζέπης, ἡ πρώτη ἀντίδρασις τοῦ Γ. Παπαδοπούλου ὅταν ἀνέγνωσε τό σημείωμα ἀνατροπῆς του, ἦταν νά τοῦ πῆ: «Αὐτοί πού ἔκαμαν τό ἐγχείρημα, ἐσκέφθησαν ἐάν κάνουν καλό ἤ κακό στήν Πατρίδα τους;»
Γιά τά συναισθήματα καί τήν αηδία πού ἕνοιωσε γιά τήν ἀνατροπή του, παραθέτουμε ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τό ἀνέκδοτο “ἡμερολόγιο” τῆς Δέσποινας Γ. Παπαδοπούλου περίπου ἕνα μῆνα μετά:
«Ποιός νά φανταστῆ πώς ὁ σημερινός βάρβαρος παντοδύναμος, ἦταν ἐκεῖνος ὁ φίλος πού ἐπί 30 ἔτη περιέζωνε τόν Πρόεδρο μέ τήν μάσκα τῆς προδοσίας;… Σήμερα μᾶς κυβερνᾶ ὁ Βροῦτος καί ὅλοι γνωρίζουμε τήν προδοσία τοῦ Βρούτου… Ὁ Μίμης Ἰωαννίδης, πού ὅταν εὑρίσκετο μπροστά στόν Γ. Παπαδόπουλο εἶχε ἕνα χαμόγελο ψεύτικης μετριοφροσύνης. Ἄν τόν δῆ κανείς σήμερα θά πρέπει νά μοιάζη μέ “παλατιανή ξεσκονίστρα”, διότι ἐξακολουθῆ τούς μεγάλους ἐπαίνους γιά τόν Γ. Παπαδόπουλο, ἐνῶ ταυτόχρονα αὐτοθαυμάζεται…».[2]
Στις 29 Νοεμβρίου 1973, ὁ Στ. Παττακός ἀπεφάσισε νά ἐπισκέφθη τόν Γ. Παπαδόπουλο: «Ἐτηλεφώνησα εἰς τόν Ἀγγελήν ὅτι θά ἤθελα νά πᾶμε μαζί νά δοῦμεν τόν Παπαδόπουλον εἰς τό Λαγονήσι ὅπου ἐκρατεῖτο. Τό ἐδέχθη. Μετέβην καί συνηντήσαμεν ὁμοῦ τόν Παπαδόπουλον… Ἐπείσαμεν τόν Ἀξιωματικόν τῆς φρουρήσεώς του νά μᾶς τόν παραδώση διά μίαν ὥραν. Μετέβημεν εἰς τόν “Ἀστέρα” Βουλιαγμένης ὅπου συνεζητήσαμεν τά … ἀσυζήτητα»[3]
Ποιά ἦσαν ὅμως αὐτά τά «ἀσυζήτητα»; Ὁ Παττακός τά διηγήθηκε στόν Σπ. Μαρκεζίνη:
«Ὁ Γ. Παπαδόπουλος ἀνεφέρθη μέ πληρότητα εἰς τά γεγονότα ὅπως αὐτά διεδραματίσθησαν. Ἐξέφρασε τήν πικρίαν του καί τήν ἀποστροφήν του καί προσέθεσεν ὅτι δέν τόν ἐνδιέφερε εἰλικρινῶς τό γεγονός ὅτι ἀνετράπη. Δέν τόν ἐνδιέφερε ὅτι ἐστερήθη τῆς ἐξουσίας. Ἀντιθέτως, τό ἐθεώρει ἀπολύτρωσίν του. Ἐκεῖνο πού τόν ἔθλιβεν καί τόν ἀπεγοήτευεν ἦτο ὁ τρόπος καθ’ὅν ἐγένετο τοῦτο καί οἱ ἄνθρωποι πού τό ἔπραξαν καί ἰδιαιτέρως τά γελοία καί ἀποτρόπαια λόγια των κατά τήν διακήρυξιν καί τάς προγραμματικάς δηλώσεις τοῦ Ἀνδρουτσοπούλου».
Στό σημεῖο αὐτό ὁ Παττακός ἐκδήλωσε τήν θέλησί του νά συναντήση τόν Ἰωαννίδη, ὥστε νά τοῦ ὑποδείξη τουλάχιστον μία ὀρθή πορεία.
«Τί θά βγεῖ, ἐάν τόν δεῖς;» εἶπε ὁ Παπαδόπουλος, ἀλλά ὁ Παττακός ἐπέμενε ὅτι ὤφειλαν νά τό κάμουν.
Τότε ὁ Γ. Παπαδόπουλος ὑπέδειξε στόν Παττακό τί νά πῆ στόν Ἰωαννίδη: «Νά τοῦ ἐπισημάνης τούς τρομερούς κινδύνους εἰς τούς ὁποίους ὁδηγεῖ μαθηματικῶς τήν Πατρίδα καί νά τοῦ ὑποδείξης ὅτι θά πρέπη νά βρῆ τόν τρόπον γιά τήν ἔξοδον τῆς Χώρας ἀπό τήν ἀνωμαλίαν. Δέν μένει παρά νά ἐφαρμόση τό παλαιόν μας σχέδιον μέ οἱονδήποτε πρωθυπουργόν κρίνει κατάλληλον. Ἀλλά τό δυνατόν συντομότερον».[4]
Καί συνεχίζει ὁ Μαρκεζίνης, ἀπό τήν μαρτυρία τοῦ Παττακοῦ: «Ὁ Παπαδόπουλος προεξοφλοῦσε ὅτι ὁ Ἰωαννίδης δέν ἐπρόκειτο νά τούς ἀκούσει καί συνέστησε στόν Στ. Παττακό νά κατάβάλει κάθε προσπάθεια ὥστε νά τόν κάμει νά ἀντιληφθεῖ τό μέγεθος τῆς κατάστροφῆς στήν ὁποία ὁδηγεῖ τήν Χώρα. Ἀμφέβαλλε, ἄν θά ἠμποροῦσε νά χαλιναγωγήση τούς ὁπαδούς του καί ἐφοβεῖτο ὅτι θά ἐγύριζε: "Ὁ τόπος πίσω εἰς τήν περίοδον 1923 - 1936"».[5]
Καθ’ ὑπόδειξιν τοῦ Γ. Παπαδοπούλου, ὁ Παττακός συνέταξε μία 4σέλιδη “Ἐκτίμησι Καταστάσεως” γιά νά τήν παραδώση στόν Ἰωαννίδη. Ἦλθε σέ ἐπαφή μαζί του καί στίς 15 Δεκεμβρίου 1973 ὁ Ἰωαννίδης ἐπεσκέφθη τόν Παττακό στήν οἰκία του στά Πατήσια. Ὁ Παττακός τοῦ παρέδωσε τό τετρασέλιδο μνημόνιο στό ὁποῖο πρότεινε τήν ἐντός μηνός ἐφαρμογή τοῦ ἀνατραπέντος σχεδίου καί προσέθεσε:
«Δέν ὑφίστανται περιθώρια πειραματισμῶν. Δικτατορία δέν μπορεῖς νά κάμης. Δέν τήν θέλει κανείς ἄνθρωπος εἰς κανένα χῶρον τῆς ὑδρογείου σήμερον καί κατά μείζονα λόγον ὁ Ἕλλην. Καθεστώς “παρενθέσεως” Παπαδοπούλου, δέν ἀντέχει πλέον εἰς τά σημερινά δεδομένα. Δέν ὑπολείπεται, ἑπομένως, παρά μόνον ἡ τρίτη λύσις, ἡ μοναδική, ἡ ἐφαρμογή τοῦ σχεδίου Παπαδοπούλου, τήν ἐξέλιξιν τοῦ ὁποίου ἀνέκοψες διά τῆς ἐνεργείας σου τήν 25ην Νοεμβρίου καί βεβαίως κατόπιν ἀναπροσαρμογῆς εἰς τά σημερινά δεδομένα, μέ νέα πρόσωπα καί μέ ἄλλην μέθοδον. Ὅλα αὐτά θέλουν νέαν μελέτην. Δέν εἶναι ὅμως δύσκολον. Ἀλλά προπαντός δέν περιμένουν. Ἐπείγουν. Ὄχι ἀργότερον ἀπό ἕνα μήνα, τό πολύ δίμηνον, θά πρέπει νά ἐνημερώσης τόν Λαόν ἐπί τοῦ προγράμματός σου, τό ὁποῖον νά προβλέπη ἐξέλιξιν πρός τήν κοινοβουλευτικήν δημοκρατίαν, εἰ δυνατόν, ἐντός ἐξαμήνου».
Στίς “προφητικές” προβλέψεις τοῦ Παπαδόπουλου καί τίς συνετές συμβουλές τοῦ Παττακοῦ, ὁ Ἰωαννίδης προέταξε ἕνα ξερό:«Δέν θά παίξω… Κάνω Δικτατορίαν!…».[6]
Μία πρόσθετη μαρτυρία εἶναι ἐκείνη τοῦ Ὑποπτεράρχου Ἀντ. Σκαρμαλιωράκη, ὁ ὁποῖος διηγεῖται:
«Περί τά μέσα Δεκεμβρίου 1973 ζητάω τηλεφωνικῶς ἀπό τόν Παπαδόπουλο νά τόν ἐπισκεφθῶ στό σπίτι του στό Λαγονήσι. Φρουρεῖται διακριτικά ἀπό μιά ὁμάδα Χωροφυλάκων μέ ἐπικεφαλῆς ἕναν Ὑπομοίραρχο. Πρόσχημα εἶναι ἡ προσωπική του ἀσφάλεια. Στήν συζήτησί μας ἦταν ἀξιοπρεπής καί ὀλιγόλογος. Ἀπέφυγε νά ἐκφράση οἱοδήποτε παράπονο ἤ μομφή. Σέ μία στιγμή μόνο εἶπε: “Ἦταν ἀφροσύνη αὐτό πού ἔκαναν. Μπορεῖ νά φτάσουμε μέχρι καί διεθνοῦς συρράξεως”… Δέν ἔπεσε πάντως πολύ ἔξω».[7]
Ἐπίσης ἕνα μῆνα μετά, τόν ἐπεσκέφθη ὁ Γ. Κάρτερ ὁ ὁποῖος γράφει: «Ἀφηγεῖτο μέ πραότητα τά γεγονότα, χωρίς μνησικακία γιά κανέναν. Ἀπέφυγε νά ἀναφερθῆ στόν Ἰωαννίδη καί τήν ὁμάδα του, περιορισθείς μόνον στόν σαφή ὑπαινιγμό της εἰς βάρος του συνωμοσίας “ἀπό ξένον δάκτυλον”… “Πολύ γρήγορα θά ἀποτύχουν καί τότε… αὐτοί οἱ ἴδιοι θά μέ ἐπαναφέρουν” εἶπε».[8]
Τό πόσο προφητικά ἦσαν τά λόγια τοῦ Γεωργίου Παπαδοπούλου, ἀπεδείχθη τόν Ἰούλιο τοῦ 1974. Τό καθεστώς Ἰωαννίδη θά καταρρεύση μόλις ἐντός 8μήνου, ἀφού πρῶτα θά καταφέρη νά κρημνίση ὅτι εἶχε κτίσει ὁ Γ. Παπαδόπουλος ἐπί 6 ½ χρόνια! Οἱ παλαιοί πολιτικοί θά γυρίσουν θρασύτεροι. Καί ἡ Κύπρος θά μείνη μισή!…
Εἶχαν σηκωθῆ τά πόδια νά κτυπήσουν τό κεφάλι καί τώρα εἶχαν μείνει πόδια χωρίς κεφάλι...
[1] «Στήν Πρώτη Γραμμή Ἀμύνης» σελ. 41
[2] Στό ἀρχεῖο τοῦ συγγραφέως.
[3] Στ. Παττακοῦ «Ἡμέραι καί Ἔργα» σελ. 489
[4] Ἡ ἀντίδρασις, ἡ πικρία καί οἱ προβλέψεις τοῦ Γ. Παπαδοπούλου γιά τήν ἀνατροπή του εἶναι ἀρκετές γιά τήν ἐντελῶς παράλογη καί κακόβουλη φήμη πού κυκλοφόρησαν κάποιοι γιά… “σικέ” (!) ἀνατροπή σέ συνεννόησι μέ τόν Ἰωαννίδη (ἄν εἶναι δυνατόν!). Ὅπως μάλιστα ἀναφέρει ὁ Γ. Κάρτερ: «Ὁ Παπαδόπουλος οὐδέποτε θά ἐπέτρεπε στόν ἐαυτό του νά ὑποστῆ μία τόσον ἐξευτελιστική capitis de minutia (ὑποτίμηση)». (ὄ.π. σελ. 115)
[5] Σπ. Μαρκεζίνη «Συγχρ. Πολ. Ἱστορία τῆς Ἑλλάδος» Τόμος Γ΄ σελ. 223 - 224
[6] Στ. Παττακοῦ «Ἡμέραι καί Ἔργα» σελ. 489
[6] Σπ. Μαρκεζίνη «Συγχρ. Πολ. Ἱστορία τῆς Ἑλλάδος» Τόμος Γ΄ σελ. 224 - 225
[7] «Μνῆμες καί Μαρτυρίες 1941 - 1973» σελ. 367
[8] «Τά καύσιμα ἐτελείωσαν» σελ. 118