ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ ΕΠΙ Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ (1967 - 1973)
τοῦ Μάνου Ν. Χατζηδάκη, Προέδρου Δ.Σ τοῦ ΕΠΟΚ
Μία Χώρα δανείζεται εἴτε γιά συμπλήρωση τῶν παραγωγικῶν ἐπενδύσεων, εἴτε γιά παροχές καί κάλυψη ἐλλειμάτων. Στήν πρώτη περίπτωση τό χρέος εἶναι παραγωγικό καί ὠφέλιμο. Στήν δεύτερη, ὑπονομεύει τό μέλλον τῶν ἐπερχομένων γενεῶν…
Τό συνολικό χρέος
Τό συνολικό Δημόσιο Χρέος (ἐσωτερικό καί ἐξωτερικό), ἀπό 32.074.000.000 δρχ. τό 1967, ἀνῆλθε στά 94.283.000.000 δρχ. τό 1973 καί ὑπῆρξε ἐπίσης ἀπό τά χαμηλότερα διεθνῶς.
Διατηρήθηκε στό 21,32% τοῦ Α.Ε.Π. ποῦ ἦταν σχεδόν 9 ποσοστιαῖες μονάδες κάτω ἀπό τήν κόκκινη γραμμή (ἡ ὁποία βρίσκεται ἀπό τό 30% τοῦ Α.Ε.Π. καί ἄνω). Καί ἀπό αὐτό, τό ἐξωτερικό χρέος ἀντιπροσώπευε μόνον τό 5,6%. Ὁ μέσος ἐτήσιος ρυθμός αὐξήσεως τοῦ Δημοσίου Χρέους. γιά τό χρονικό διάστημα 1953 - 1989:
- Τήν περίοδο 1953 - 1963: 31,24%
- Τήν περίοδο 1964 - 1966: 22,17%
- Τήν περίοδο 1967 - 1973: 16,79%
- Τήν περίοδο 1975 - 1981: 28,51%
- Τήν περίοδο 1982 - 1989: 33,57%
Δηλαδή, τήν περίοδο 1967 - 1973, ὑπῆρξε ὁ χαμηλότερός της μεταπολεμικῆς περιόδου.[1]
Τό πιό σημαντικό ὅμως ἦταν ὅτι τήν περίοδο 1967 - 1973 τό χρέος ὑπῆρξε παραγωγικό καί αὐτοεξυπηρετούμενο:
Ἡ ἀνοδική πορεία τῶν δεικτῶν συσσωρεύσεως ἐθνικοῦ πλού-του καί ἐπεκτάσεως τῆς παραγωγικῆς μηχανῆς, ὑπερκέρασαν τούς στόχους τοῦ 5ετούς Προγράμματος 1968 - 1972 καί τό ἐκμηδένισαν!
Χρηματοδότηση οἰκονομίας καί ἐσωτερικό χρέος
Τό 5ετές Πρόγραμμα Οἰκονομικῆς Ἀναπτύξεως 1968 - 1972 προέβλεπε τήν κάλυψη τῶν ἀπαιτούμενων πιστωτικῶν ἐσόδων του (382.400.000.000 δρχ.) κατά 90% ἀπό τήν ἐγχώρια ἀποταμίευση (344.400.000.000 δρχ.).
Καθιερώθηκε λοιπόν, κάθε ἔτος ἡ ἔκδοση Ὁμολογιακῶν Δανείων. Στόχος τούς ἦταν ἡ χρηματοδότηση τῶν ἔργων χωρίς ἐξωτερικό δανεισμό. Καί κάλυπταν κατά μέσο ὅρο τό 20% τῶν δαπανῶν τοῦ Προγράμματος Δημοσίων Ἐπενδύσεων πού προέβλεπε τό 5ετές Πρόγραμμα 1968 - 1972 σέ κάθε τομέα![2]
Τό Ὁμολογιακό Δάνειο τοῦ 1968 ἦταν ὕψους 1.800.000.000 δρχ καί ὑπερκαλύφθηκε ἀπό τήν δεύτερη ἡμέρα. Τοῦ 1969 ἦταν 2.000.000.000 δρχ καί ὑπερκαλύφθηκε 5 ἡμέρες πρό τῆς λήξεως τῶν κανονικῶν ἐγγραφῶν. Τοῦ 1970 ἦταν 2.200.000.000 δρχ. καί ὑπερκαλύφθηκε ἐντός τριῶν ἡμερῶν. Τοῦ 1971 ἦταν 2.350.000.000 δρχ. καί ὑπερκαλύφηκε ἐντός 4 ἡμερῶν ἀπό τήν ἔναρξη τῶν προεγγραφῶν καί 3 ἡμέρες πρίν τήν ἔναρξη τῶν κανονικῶν ἐγγραφῶν. Καί τοῦ 1972 ἦταν 3.000.000.000 δρχ. καί ὑπερέβη τό ὀνομαστικό κεφάλαιο φθάνοντας τά 3.953.845.000 δρχ.
Ἡ ὑπερκάλυψη τῶν Ὁμολογιακῶν Δανείων ἀποκλειστικά ἀπό τήν ἰδιωτική ἀποταμίευση, κάθ΄ὅλη τήν 5ετία 1968 - 1972, μαρτυροῦσε τήν ἀμέριστη ἐμπιστοσύνη καί συμπαράσταση τοῦ λαοῦ στό συντελεσθέν ἔργο καί στήν σταθερότητα τοῦ ἐθνικοῦ νομίσματος.
Ἡ καθαρή αὔξηση τῆς χρηματοδοτήσεως τοῦ ἰδιωτικοῦ τομέως -συμπεριλαμβανομένης τῆς διαγραφῆς τῶν ἀγροτικῶν χρεῶν- ἀνῆλθε στήν πενταετία 1967 - 1971 στά 88.100.000.000 δρχ. ἔναντι μόνο 27.600.000.000 δρχ. τῆς προηγούμενης 5ετίας. Αὐξήθηκε δηλαδή κατά 155,5%.
Ἀντιθέτως, ὁ ρυθμός ἀνόδου χρηματοδοτήσεως τοῦ δημοσίου τομέως ἀπό τό τραπεζικό σύστημα, μειώθηκε κατά 130%! Τοῦτο ἐπετεύχθη χάρις στήν ἄντληση τῶν ἀναγκαίων κεφαλαίων τῶν Δημοσίων ἐπιχειρήσεων ἀπό τά Ὁμολογιακά Δάνεια καί τήν παῦση τῶν παγωμένων δανείων ἀπό τήν Ἐκδοτική Τράπεζα, πού ἴσχυε στό παρελθόν.
Στό τέλος τοῦ 1973, ὁ ἐσωτερικός δανεισμός βρισκόταν στό ὕψος τῶν 67.260.000.000 δρχ. Τά εἰσαχθέντα κεφάλαια ἀπό τόν ἐσωτερικό δανεισμό δαπανήθηκαν μέχρι τελευταίας δραχμῆς γιά παραγωγικές ἐπενδύσεις.[3]
Τό ἐξωτερικό χρέος
Τό 5ετές Πρόγραμμα Οἰκονομικῆς Ἀναπτύξεως 1968 - 1972 προέβλεπε τήν κάλυψη τῶν ἀπαιτούμενων πιστωτικῶν ἐσόδων του (382.400.000.000 δρχ.) μόνο κατά 10% ἀπό πόρους ἐξωτερικοῦ. (38.000.000.000 δρχ.).
Ἀλλά καί ἀπό αὐτά τά 38.000.000.000 δρχ., τά περισσότερα καλύφθηκαν ἀπό ξένες παραγωγικές ἐπενδύσεις καί ὄχι ἀπό ἐξωτερικό δανεισμό.
Τήν περίοδο 1967 - 1973, ὁ ἐξωτερικός δανεισμός αὐξήθηκε ἀπό 13.480.000.000 δρχ. σέ 26.820.000.000 δρχ. Ἀνῆλθε δηλαδή μόνον κατά 13.340.000.000 δρχ. Ὁ διπλασιασμός σέ τέτοιο ποσό, εἶναι μηδαμινός. Καί κυρίως ἐπρόκειτο γιά παραγωγικό χρέος πού αὐτοκαλύφθηκε λόγω διευρύνσεως τοῦ ἐθνικοῦ πλούτου.
Τό ποσό ἐξωτερικοῦ δανεισμοῦ ἀποτελοῦσε μόλις τό 2,97% τοῦ Α.Ε.Π.! Καί κάλυψε μόλις τό 3,48% τῶν πιστωτικῶν ἐσόδων πού ἀπαιτοῦσε τό 5ετές Πρόγραμμα![4]
Δηλαδή στό σύνολό του, τό ἐξωτερικό χρέος τῆς Ἑλλάδος στό τέλος τοῦ 1973 (26.820.000.000 δρχ.), ἀναλογοῦσε μόλις στό 5,6% τοῦ Α.Ε.Π.!...
Ἐπρόκειτο πράγματι γιά ἕνα ἀπό τά μικρότερα ἐξωτερικά χρέη παγκοσμίως. Ἐνδεικτικό εἶναι τό ἑξῆς:
Σύμφωνα μέ τό “15ετές Πρόγραμμα Προοπτικῆς Ἐθνικῆς Ἀναπτύξεως 1973 - 1987”, ἀπό τό 1985 καί ἔπειτα, ἡ Ἑλλάδα ὄχι μόνο δέν θά εἶχε καθόλου Δημόσιο Χρέος, ἀλλά θά μποροῦσε νά διαθέτη κάθε ἔτος 300.000.000 δολλάρια (τό 1% τῶν διαθεσίμων πόρων τῆς ἐτησίως), γιά ἐνίσχυση τῶν ὑπαναπτύκτων χωρῶν.[5]
Μέ ἄλλα λόγια, ἡ Ἑλλάς θά γινόταν Χώρα ἐξωτερικοῦ δανεισμοῦ, (πού δανειοδοτεῖ ἄλλες χῶρες), ὅπως οἱ ἰσχυρές Χῶρες τῆς Δύσεως!
Αὐτές εἶναι οἱ ἀλήθειες γιά τό Δημόσιο Χρέος τήν περίοδο 1967 - 1973…
[1] Ὅπως εἶδαμε, ὁ Γ. Παπαδόπουλος παρέδωσε τό 1973, τό Δημόσιο Χρέος στό 21,32% τοῦ Α.Ε.Π. Οἱ Καραμανλῆς - Ράλλης τό παρέδωσαν τό 1981 στό 55% τοῦ Α.Ε.Π.! Ὁ Α. Παπανδρέου τό 1989 τό παρέδωσε στό 113% τοῦ Α.Ε.Π.! Και ὁ Κ. Μητσοτάκης τό 1993 τό παρέδωσε στό 145% τοῦ Α.Ε.Π.! (Πηγές: Τράπεζα τῆς Ἑλλάδος «Ἡ Ἑλληνική Οἰκονομία» Τόμος ΙΙΙ. Τράπεζα τῆς Ἑλλάδος «Τά πρῶτα 50 χρόνια», Ἐκθέσεις Δ/τῶν Τραπέζης Ἑλλάδος 1961 - 1990, Ἐθνικοί Λογαριασμοί 1987, Ἐθνικοί Λογαριασμοί 1989). Τά σχόλια ἐπαφίενται στόν ἀναγνώστη…
[2] Στήν ἀπόλυτη ἐπιτυχία τους συνέβαλαν οἱ εὐνοϊκοί ὅροι ἐκδόσεώς τους: Εἰδικοί καί Γενικοί Λαχνοί μέ 6,5% ἐπιτόκιο ἐπί τῶν συνολικῶν κερδῶν, πού κατόπιν τῶν φορολογικῶν ἀπαλλαγῶν τῶν τόκων καί τῶν κερδῶν, ἀνερχόταν σέ 7,5 - 8%. Ἡ διάρκειά τους ἦταν 20ετής.
[3] Μέσος ἐτήσιος ρυθμός αὐξήσεως τῶν ἰδιωτικῶν ἐπενδύσεων, ἦταν 14,4%, ὑπερακοντίζοντας τόν στόχο τοῦ 5ετοῦς Προγράμματος 1968 - 1972 πού προέβλεπε 8,5%! Καί τῶν δημοσίων ἐπενδύσεων 14,8% ὑπερακοντίζοντας τόν στόχο τοῦ 13,1%. Οἱ συνολικοί πόροι τῆς οἰκονομίας 1968 - 1972 (1.474.000.000 δρχ.), αὐξήθηκαν μέ μέσο ἐτήσιο ρυθμό 8,9% ἔναντι τοῦ στόχου γιά 8,3%.
[4] Τοῦτο ἐπετεύχθη ἀφοῦ οἱ πόροι ἐκ τοῦ ἐξωτερικοῦ (ἐπενδύσεις), αὐξήθηκαν τήν ἴδια περίοδο κατά μέσο ὄρο ἐτησίως 10,8%, ὑπερβαίνοντας τήν πρόβλεψη τοῦ 5ετοῦς Προγράμματος γιά 6,9% ἐτησίως! Καί συνεπῶς, ἡ αὔξηση συμμετοχῆς τῶν πόρων ἐξωτερικοῦ στήν χρηματοδότηση τῆς συνολικῆς ἀκαθάριστης δαπάνης τῆς οἰκονομίας, ἀπό 5,1% τό 1967, ἀνῆλθε σέ 5,6% τό 1972.
[5] «Πρόγραμμα Προοπτικῆς Ἐθνικῆς Ἀναπτύξεως 1973 - 1987» Μέρος Α’: «Το Εθνικό Πρότυπο Αναπτύξεως» σελ. 89 και 269. Επίσης Νικ. Μακαρέζου «Η οικονομία της Ελλάδος» σελ. 394.
