TΟ “ΣΑΜΠΟΤΑΖ” ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ: ΣΚΕΥΩΡΙΑ Η ΑΛΗΘΕΙΑ;
τοῦ Μάνου Ν. Χατζηδάκη, Προέδρου Δ.Σ τοῦ ΕΠΟΚ
Ποιά εἶναι ή ἀλήθεια γιά τό λεγόμενο "σαμποτάζ στόν Ἔβρο" τό 1965; Πρόκειται γιά πραγματικό γεγονός ἤ γιά "σκηνοθετημένη προβοκάτσια", ὅπως κάποιοι συστηματικά ἰσχυρίζονται; Ὑπῆρξε σκευωρία καί εἰς βάρος τίνος; Τί ἀποκαλύπτουν ὅλα τά ἐπίσημα στοιχεῖα, ντοκουμέντα, ἀποδείξεις καί δικαστικές ἀποφάσεις; Εἶναι καιρός ἐπιτέλους νά ριφθῆ ἄπλετο φῶς στό γεγονός ἐκείνο καί νά ἀποκαλυφθῆ ή ἀλήθεια πέρα ἀπό κάθε στημένο "μῦθο" πού κτίσθηκε γιά προπαγανδιστικούς λόγους. Ἰδοῦ λοιπόν τά πραγματικά γεγονότα...
Μέ τήν άνοδο τῆς Ε.Κ. στήν ἐξουσία τό 1964, ἄρχισε ἕνας ἀνείπωτος διωγμός ἀξιωματικῶν μέ δυσμενεῖς μεταθέσεις καί ἀποστρατεῖες. Πρόφασις ἦταν ἡ ἐξόντωσις τοῦ ΙΔΕΑ, ὁ ἀληθινός στόχος ὅμως ἦταν ἡ κομματικοποίησις τοῦ Στρατοῦ ἀπό τόν Α/ΓΕΣ Ἰωάννη Γεννηματᾶ.
Ὁ τότε Ἀντισυνταγματάρχης Νικόλαος Γκαντώνας γράφει: «Ἡ ΚΥΠ εἶχεν ἀλωθῆ ὑπό τῶν Παπανδρεικῶν. Ἄρχισαν οἱ διωγμοί τῶν δεξιῶν ἀξιωματικῶν εἰς τό Στράτευμα. Μία φουρνιά ἐστάλη τόν Μάϊον τοῦ 1964 εἰς Κύπρον… Ἄλλη φουρνιά μετετέθη εἰς Β. Ἑλλάδα, μακράν ἀπό τό Κέντρον. Ὁ Ἀρχηγός τοῦ ΓΕΣ ἔκαμνε τά κομματικά ρουσφέτια τῶν Παπανδρέου “διά νά δείξη καλήν διαγωγήν” διότι ἦτο φιλόδοξος καί ἀρχομανής… Ἄρχισε ὁ Ἀνδρεϊσμός καί ὁ Ἀσπιδισμός».[1]
Ἐπίσης ὁ τότε Ἀντισυνταγματάρχης Στέφανος Καραμπέρης ἀναφέρει: «Ἀπό τήν ἄνοιξιν τοῦ 1964 ἤρχισεν ὁ χορός τῶν μεταθέσεων Ἀξ/κῶν, ἴνα τηρηθῆ ἤ ὑπόσχεσις τοῦ τότε Ἀρχηγοῦ τοῦ ΓΕΣ πρός τόν Πρωθυπουργόν Γ. Παπανδρέου ὅτι θά διαλύση τόν ΙΔΕΑ… Ὁ ΙΔΕΑ διελύθη μόνος του μετά τήν λῆξιν τοῦ πολέμου καί οὐδέποτε ἐπανιδρύθη. Ἀλλά ὁ Α/ΓΕΣ ξαναζωντάνεψε τόν ΙΔΕΑ ὥστε μέ τό πρόσχημα αὐτό νά δυνηθῆ νά ἐξοντώση ὅλα τά στελέχη διά τά ὁποῖα ἐπίστευεν ὅτι ἤσαν ἀντίθετα πρός τό κυβερνόν κόμμα».[2]
Τό πλέον τραγικό ἦταν ὅτι ἀλώθηκε ἡ Κ.Υ.Π.! Ὅπως ἐπισημαίνει ὁ τότε ὑπουργός Ἐθνικῆς Ἀμύνης: «Πραγματικά ἡ κατάσταση τῆς ΚΥΠ ἦταν ἀξιοθρήνητη. Εἶχε παραμελήσει τήν κυρία ἀποστολή της, τήν συλλογή δηλαδή πληροφοριῶν χρησίμων γιά τήν ἄμυνα τῆς Χώρας καί ἐξαντλοῦσε ὅλη της τήν δραστηριότητα στήν πολιτικολογία, στήν παρακολούθηση τῶν ὑπουργῶν τῆς Κυβερνήσεως καί ἄλλων πολιτικῶν προσώπων καί στήν χάλκευση φανταστικῶν ἐκθέσεων»! [3]
Στίς 25 Ἰανουαρίου 1965 ὁ Π. Κανελλόπουλος ἐπεσήμαινε: «Ἡ Κυβέρνησις Γεωργ. Παπανδρέου, ἐδέχθη τήν διείσδυσιν εἰς καιρίας ὑπηρεσίας, ἀκόμη καί εἰς τήν ΚΥΠ -ἀπομακρυνθεῖσα πλήρως ἀπό τό ἐθνικόν της ἔργον- ἐγκαθέτων τοῦ κομμουνισμοῦ».
Διοικητής τῆς 117 Μοίρας Πεδινοῦ Πυροβολικοῦ
Ἡ Κ.Υ.Π. καί ὁ Διευθυντής τοῦ Α/2 Γ.Ε.Σ. Χαρ. Τσεπαπαδάκης, εἶχαν συντάξει κατάλογο ἀποστρατεύσεως 180 ἀξιωματικῶν ἀπό Ταγματάρχη μέχρι Συνταγματάρχη καί προέβλεπαν μέχρι τέλους τοῦ 1965 τήν πλήρη ἀπαλλαγή τοῦ Στρατοῦ ἀπό μή κεντρώους ἀξιωματικούς. Κατασκεύασαν δέ καί κεντροαριστερά παραστρατιωτική ὀργάνωσι στό στράτευμα, τόν ΑΣΠΙΔΑ, γιά τόν ὁποῖο θά ποῦμε παρακάτω.
Ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος ἦταν φυσικά πρῶτος στήν λίστα ἐξοντώσεως. Στίς 4 Ἰουλίου 1964 μετατίθεται καί ἀναλαμβάνει Διοικητής τῆς 117 Μοίρας Πεδινοῦ Πυροβολικοῦ πού ἀνῆκε ὀργανικῶς στήν Ι Μεραρχία, μέ ἕδρα τήν Νέα Σάντα Κιλκίς. Λίαν ἐνδεικτικές της ἀξίας του στά νέα του καθήκοντα, εἶναι οἱ κρίσεις τοῦ Δ/ντοῦ Πυροβολικοῦ τῆς Ι Μεραρχίας Ἐμμ. Ζαχαράκη, στίς “διαδοχικές σημειώσεις” τοῦ φακέλου του, ἀπό 4/7/1964 μέχρι 16/7/1965:
«Εἶναι προικισμένος μέ σπάνια πνευματικά καί ψυχικά χαρίσματα. Ἔχει ἰσχυρᾶν προσωπικότητα καί δύναμιν διοικήσεως. Ἔχει ἀρτίαν ἐπαγγελματικήν κατάρτισιν καί εὐρείαν ἐγκυκλοπαιδικήν μόρφωσιν. Διακρίνεται διά τό θάρρος τῆς γνώμης του. Εἶναι προσηλωμένος εἰς τό στρατιωτικόν καθῆκον τό ὁποῖον καί ἐπιτάσσει μέ αὐστηρότητα εἰς τους ὑφισταμένους του. Διακρίνεται εἰς μαχητικότητα, καλῶς ἐννοουμένην. Εἶναι διακεκριμένος Ἀξ/κός καί θά ἀποβῆ εἰς ὄφελος τοῦ Στρατεύματος ἄν ποτέ ἀνέλθη εἰς ἀνωτάτας βαθμίδας τῆς Στρατιωτικῆς Ἱεραρχίας».
Ἀπό 20 Αὐγούστου 1964 μέχρι 25 Ὀκτωβρίου 1965, ἡ 117 Μ.Π.Π. ἐτέθη ὑπό τήν διοίκησι τῆς ΧΙΙ Μεραρχίας καί τῆς 169 Ο.Π.Μ. Ὀρεστιάδα Ἔβρου, ἐξ’ αἰτίας τῆς Ἑλληνοτουρκικῆς κρίσεως λόγω Κυπριακοῦ.
Ἐκεῖ, ἡ Μοίρα του, συνόρευε μέ: Τό 31ο Τακτικό Συγκρότημα, με Δ/τή τόν Συνταγματάρχη Μπεληγιάννη καί Ὑποδ/τή τόν συμμαθητή του, Ἰωάννη Λαδᾶ, τήν 393 Ἐπιλαρχία Μέσων Ἁρμάτων μέ τόν ἐπίσης συμμαθητή του, Χαρίλαο Χατζηγιάννη, μία Ἴλη Ἀναγνωρίσεως ὑπό τόν Ἐπίλαρχο Χριστοπουλο καί μία Μοίρα Καταδρομῶν μέ Διοικητή τόν Ἀντ/ρχη Κωνσταντῖνο Ἀσλανίδη μέ τόν ὁποῖο τότε γνωρίσθηκε πρώτη φορά.
Τό ἔργο τοῦ Δ/τοῦ τῆς 117 Μ.Π.Π. στόν Ἔβρο ὑπῆρξε τεράστιο. Ἄρχισε ἀμέσως τήν ἀμυντική ὀχύρωσι τῆς τοποθεσίας μέ ἔργα ἐκστρατείας καί στρατωνισμοῦ καί κατέστησε τήν περιοχή ἀπόρθητο φρούριο. Ὀργάνωσε τό ἔδαφος γιά ἄμεση πολεμική δράσι καί ἐκκίνησε συνεχῆ καί ἐντατική ἐκπαίδευσι γιά ἀνάληψι πολεμικοῦ ἀγῶνος.
Λίγο ἀργότερα, ὁ Δ/τής τοῦ Γ’ Σώματος Στρατοῦ Ἀντιστράτηγος Κων/νος Τσολάκας (γνωστῶν κεντρῶων ἀντιλήψεων καί Παπανδρεϊκός), ἐνήργησε ἐπιθεώρησι τῶν Μονάδων τοῦ Ἔβρου. Ὅταν ἔφθασε στόν Γεώργιο Παπαδόπουλο τόν ρώτησε γιά τό Σχέδιο Ὑποστηρίξεώς της, γιά ὁλόκληρο τό διατιθέμενο Πυροβολικό τῆς Μεραρχίας! Ὁ Παπαδόπουλος τοῦ ἀνέπτυξε τό Σχέδιο Ὑποστηρίξεως Πυρός μέ σχολαστική λεπτομέρεια πού τόν ἐντυπωσίασε. Καί τότε ὁ Σωματάρχης εἶπε: «Ὁ Ἔβρος εὐτυχῶς ἔχει λαμπρούς Ἀξιωματικούς καί διαπιστώνω ὅτι πρέπει νά ἔχωμεν ἥσυχο τό κεφάλι μας».[4]
Ἡ δολιοφθορά τοῦ Ἕβρου
Κατά τήν διοίκησί του ὅμως στήν 117 Μ.Π.Π. συνέβη καί ἕνα περιστατικό, πού ἔμεινε στήν ἱστορία ὡς τό “σαμποτάζ τοῦ Ἕβρου”:
Ἀπό τόν Ἀπρίλιο μέχρι τόν Μάϊο τοῦ 1965 ἐμφανίσθηκαν στήν Μοίρα κρούσματα δολιοφθοράς ὀχημάτων της. Συγκεκριμένα, στίς 8 Ἰουνίου ὁ Παπαδόπουλος ἀπέστειλε στό 2ο Ε.Γ./ΓΕΣ τήν “Ἀναφορά” μέ Ἀρ. Φ. 5/070850, στήν ὁποῖα ἔγραφε:
«Εἰς τήν Μονάδα ἐπραγματοποιήθησαν ἤδη, δολιοφθοραί ἐπί ἐννέα (9) ὀχημάτων εἰς τούς αὐτομάτους διακόπτας καί δυναμό, δυό ὀχημάτων εἰς τους διανομεῖς, ἑνός ὀχήματος εἰς τήν τροχαλίαν καί ἑπτά ὀχημάτων εἰς τό σύστημα πεδήσεως. Ἐσχεδίασαν δέ τήν δολοφονίαν τοῦ Δ/τοῦ τῆς Μονάδος».
Ἡ ἀποκάλυψις τοῦ γεγονότος εἶχε ὡς ἑξῆς: Ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος ἀνέθεσε τό ζήτημα στό Α2 τῆς Μονάδος του καί συγκεκριμένα στόν Ἀνθυπολοχαγό Εὐάγγελο Καρλιαύτη. Ὁ τελευταῖος ἀνέθεσε στόν ἔμπιστο στρατιώτη - τεχνίτη ὀχημάτων, Ἐλευθέριο Ψήνα, νά προσπαθήση νά προσεγγίση τούς δολιοφθορεῖς. Ἔτσι, μέ ἕνα ἔξυπνο τέχνασμα, προσυνεννοήθηκαν, οἱ ἀξιωματικοί νά φέρονται στόν Ψήνα ἐσκεμμένα μέ σκαιό τρόπο καί νά τοῦ ἐπιβάλλουν εἰκονικές ποινές.
Καί ἐκεῖνος ἔκτοτε, νά κατηγορῆ συστηματικά σέ ὅλους τόν Διοικητή καί τούς Ἀξιωματικούς τῆς Μοίρας. Τό δόλωμα ἔπιασε: Ὁ στρατιώτης - ὁδηγός, Κων/νος Ματάτης[5], προσέγγισε τόν Ψήνα καί προσπάθησε νά τόν “μυήση” σέ δολιοφθορά τῶν ὀχημάτων τῆς Μοίρας ὥστε νά... “ἐκδικηθῆ” τόν Διοικητή.
Κατόπιν καταστρώθηκε πλῆρες σχέδιο ἐνεργείας γιά τήν ἐπ’ αὐτοφόρω σύλληψι τοῦ δράστου. Συγκεκριμένα: Τήν νύκτα τῆς 4ης πρός 5η Ἰουνίου 1965 ὁ Ἀνθυπολοχαγός Καρλιαύτης Εὐάγγελος καί ὁ Ἀνθυπασπιστής Κοσιώνης Κων/νος ἔλαβαν θέσεις κάτω ἀπό τά ὀχήματα τοῦ Ὄρχου Ὀχημάτων τῆς Μοίρας. Ὅπως χαρακτηριστικά τούς εἶχε πεῖ ὁ Παπαδόπουλος: «Θά πιασθήτε κάτω ἀπό τούς κεντρικούς ἄξονες, ὅπως οἱ σύντροφοι τοῦ Ὁδυσσέως πιάστηκαν κάτω ἀπό τά πρόβατα γιά νά ἐξέλθουν τοῦ σπηλαίου τοῦ Κύκλωπος»
Ἔτσι ἔπιασαν ἐπ’ αὐτοφόρω τόν Ματάτη, ὁ ὁποῖος ἐνῶ ἦταν σκοπός στόν Ὄρχο, ἐγκατέλειψε τό ὅπλο του (!) καί ἔσπευσε νά ἀφαιρέση τό ἐλατήριο πλατινῶν τοῦ αὐτομάτου ρυθμιστοῦ ἑνός ὀχήματος M34 (REO). Συνεργός του ἦταν ὁ Δημ. Μπέκιος[6], πού περιέσφιξε τόν ρυθμιστή ἀέρος (ρεγουλατόρο) τοῦ ἐξαερωτήρος μέ ἀποτέλεσμα τήν καταστροφή τοῦ αὐτομάτου ρυθμιστοῦ!
Οἱ δύο στρατιῶτες τά ὁμολόγησαν ἀμέσως ὅλα. Καί δήλωσαν ὅτι οἱ δολιοφθορές κατευθύνοντο ἀπό τούς στρατιῶτες τῆς 180 Μ.Κ/Β ΧΩΚ Νικ. Μπουγιούκα καί Ἀλ. Γαλακτίδη. Οἱ δύο δολιοφθορεῖς στίς καταθέσεις τους ἐνέπλεξαν καί ἄλλα ὀνόματα ἰδιωτῶν, κάποιου Χρ. Ἀνδρικάκη καί τῶν Ζαβαλιάρη Χρ., Μπογατζίδη Σωτηρίου καί Δημητρίου, Μπουγιούκα Παντελή, Μπέκιου Γεωργίου, Γαλακτίδη Δημ., Βαλσαμάκη Βασ., Στεφανίδη Ἰωάννου καί Κωνσταντινίδη Παύλου.
Ὁ Γ. Παπαδόπουλος συνέταξε ἀμέσως τήν “Ἀναφορά” μέ Ἀρ. Φ. 5/070850/8 - 5 - 65. Τό Ὑπουργεῖο διέταξε ἀνακρίσεις καί ἡ Ἀστυνομία προχώρησε σέ συλλήψεις τῶν ἀνωτέρω.
Ἀμέσως συνετάγη Προανακριτικό Πόρισμα ἀπό τόν Λοχαγό Ἰωάννη Μπότσα, τό ὁποῖο ἐστάλη στίς 11 Ἰουνίου στό Γ’ Σ.Σ. Μετά, τήν ὑπόθεσι ἀνέλαβε ὁ Λοχαγός Νικόλαος Νικολαΐδης, μέ ἐποπτεία τοῦ Βασιλικοῦ Ἐπιτρόπου τοῦ Διαρκούς Στρατοδικείου Θεσσαλονίκης, Κων/νου Γκόπη.
Τό ζήτημα πῆρε διαστάσεις ὅταν διέρρευσε στίς 11 Ἰουνίου 1965 ἀπό τίς ἐφημερίδες «Ἀκρόπολις», «Ἐθνικός Κήρυξ» καί «Ἑλληνικός Βορράς». Μάλιστα ἡ τελευταία ἀνέφερε λανθασμένα ὅτι χρησιμοποιήθηκε “ζάχαρη στά ρεζερβουάρ” τῶν ὀχημάτων. Γεγονός πού δημιούργησε τόν γνωστό “μῦθο”.[7] Γράφει χαρακτηριστικά ὁ Λεωνίδας Καλλιβρετάκης:
«Εἶναι πράγματι ἀξιοσημείωτο πῶς ἡ “πληροφορία” περί ζάχαρης καί τεθωρακισμένων, πού δέν εἶχε κανένα ἔρεισμα, τήν ὁποία δέν ὑποστηριξε ποτέ οὔτε ὁ ἴδιος ὁ Παπαδόπουλος, δέν ὑπάρχει σέ κανένα ἔγγραφο τῆς προανάκρισης, τῆς κύριας ἀνάκρισης καί γενικότερα τῆς δικογραφίας, οὐδείς μάρτυρας τήν ἀνέφερε στίς σχετικές δίκες πού ἀκολούθησαν, δέν εἶχε συνέχεια στίς ἐφημερίδες ἐκείνης τῆς περιόδου (οὔτε κἄν στόν ἴδιο τόν Ἑλληνικό Βορρά), ἐν τούτοις ὄχι μόνο ἐπιβίωσε ἀλλά ἑδραιώθηκε καί ἀναδείχθηκε στήν πιό ἐμβληματική καί ἀναγνωρίσιμη μνεία τοῦ ὅλου γεγονότος, υἱοθετούμενη στή συνέχεια ἄκριτα ἀπό πολιτικούς καί στρατιωτικούς πρωταγωνιστές τῆς ἐποχῆς, ἱστορικούς καί ἄλλους συγγραφεῖς, καθώς καί, φυσικά, ἀπό τόν μεταγενέστερο τύπο».
Ὁ ἴδιος ὁ τότε Πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου -στριμωγμένος λόγω τῆς ὑποθέσεως ΑΣΠΙΔΑ- προέβη σέ διαδοχικές δηλώσεις. Καί ὁ ἀρχηγός τῆς EPE Π. Κανελλόπουλος δήλωνε: «Αἱ πληροφορίαι δυστυχῶς ἐπαληθεύουν ὅσα ἀπό πολλῶν μηνῶν καταγγέλλω» ...
Ὁ Νικολαΐδης ἐπιβεβαίωσε πλήρως τήν δολιοφθορά τῶν Ματάτη καί Μπέκιου γράφοντας στό Πόρισμα τῆς 7 Ἰουλίου 1965: «Ἐξηκριβώθη ἀπολύτως ἡ φθορά, ὑπό μέν τοῦ πρώτου, τῆς ἀφαιρέσεως τῶν πλατινῶν τοῦ αὐτομάτου ρυθμιστοῦ... ὑπό δέ τοῦ δευτέρου, τῆς φθορᾶς τοῦ αὐτομάτου ρυθμιστοῦ... Ἐνδείξεις γεννώνται ὅτι ὁ πρῶτος κατέστρεψε καί ἕξ (6) αὐτομάτους ρυθμιστάς καί δύο δυναμό, ἰσαρίθμων ὀχημάτων».
Εἰσηγήθηκε τήν ἀπαλλαγή τῶν ὑπολοίπων, ἰσχυριζόμενος ὅτι ἡ ἀνάμιξίς τους «εἶναι ἔργον τῆς δυάδος Ματάτη - Μπέκιου».
Ἡ ἀνάκρισις συνεχίσθηκε καί στίς 11 Νοεμβρίου 1965 βγῆκε τό Βούλευμα 547/65 τό ὁποῖο παρέπεμπε τούς δύο στρατιῶτες - δολιοφθορεῖς στό Διαρκές Στρατοδικεῖο Θεσσαλονίκης.
Ἡ σκευωρία ἐναντίον τοῦ Γ. Παπαδοπούλου
Πῶς τότε ξεκίνησε ἡ παραμυθολογία ὅτι δῆθεν ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος “σκηνοθέτησε” τό “σαμποτάζ τοῦ Ἕβρου”;
Φυσικά πρώτη πῆρε τά ἡνία σέ αὐτό ἡ ΕΔΑ ἡ ὁποία μέ ἀνακοίνωσί της κατήγγειλε τό γεγονός ὡς δῆθεν «συνομωσία πού εὑρίσκεται εἰς πλήρην ἐξέλιξιν...». Στίς 12 Ἰουνίου, τά ἡνία πῆρε ἡ φιλοανδρεϊκή ἐφημερίδα «Ἔθνος» ὅπου ἀναπόδεικτα καί ἐνῶ διεξήγοντο ἀκόμη ἔρευνες γιά τό ζήτημα, μίλησε γιά «δῆθεν σαμποτάζ». Ἀκολούθησε ἡ κεντρώα «Ἐλευθερία» μέ τίτλο «Σαμποτάζ ἤ μηχανορραφία;». Φυσικά δέν θά μποροῦσε νά λείψη ἡ «Αὐγή», καταγγέλλοντας δῆθεν τό «Νέο Σχέδιο "Περικλῆς"».
Χωρίς τίποτε ἀκόμη νά ἔχη διαλευκανθῆ, ὁ ἀριστερός καί κεντροαριστερός Τύπος ἄρχισε ὄχι μόνο νά προδικάζη ὅτι ἐπρόκειτο περί “μηχανορραφίας”, ἀλλά καί νά κάνει προσωπικές ἐπιθέσεις στόν Γεώργιο Παπαδόπουλο! Ἀποκορύφωμα στίς 25 Ἰουνίου 1965, τό “Βῆμα” πού ἔγραφε:
«Ἕνας ἐπικίνδυνος ἄνθρωπος εἰς μίαν νευραλγικήν θέσιν: ὁ Ἀντ/χης Παπαδόπουλος χαλκεύει "συνωμοσίας" - τό ἀπίστευτον πόρισμα διά τοῦ ὁποίου κατεσκευάσθη ἡ ἀνύπαρκτος "δολιοφθορά". Ὁ ἁρμόδιος τεχνικός εὕρε φυσιολογικήν τήν βλάβην, ἀλλ' ὁ δαιμόνιος ἀντ/ρχης κατεσκεύασε "σαμποτάζ"»!...
Παράλληλα, ἐπιστρατεύθηκε καί ὁ βουλευτής Ἕβρου τῆς Ε.Κ. Ἀπόστολος Βλασακούδης, ὁ ὁποῖος στίς 14 Ἰουνίου 1965 ἀπέστειλε θεατρικά ἕνα ἀνοικτό τηλεγράφημα πρός τόν πρωθυπουργό, τόν ὑπουργό καί τόν ὑφυπουργό Ἐθνικῆς Ἀμύνης. Στό τηλεγράφημα βυσσοδομοῦσε ἐναντίον τοῦ Παπαδόπουλου ἐπειδή: «Οὖτος προϋπηρέτησε ἐπί EPE εἰς τήν ΚΥΠ καί ὑπηρέτησε τήν Κυβέρνησιν τῆς EPE» καί ὅτι δῆθεν ἀπό τῆς ἀφίξεώς του στόν Ἕβρο «κῦμα φοβίας ἐξαπελύθη»!...
Τί σήμαιναν ὅλα αὐτά; Μέ ποιά στοιχεῖα κατηγοροῦσαν ὅτι ἡ δολιοφθορά ἦταν δῆθεν “μηχανορραφία” τοῦ Γ. Παπαδόπουλου; Μέ κανένα ἀπολύτως!
Ἁπλούστατα, ἐκείνη τήν ἐποχή εἶχε ἤδη ἐκκολαφθῆ ἀπό τήν ΚΥΠ ἡ συνομωσία τοῦ ΑΣΠΙΔΑ καί ὁ Ὑποδιοικητής τῆς ΚΥΠ καί στρατιωτικός ἀρχηγός τοῦ ΑΣΠΙΔΑ Ἀλ. Παπατέρπος βρῆκε τρόπο ἐξουδετερώσεως τοῦ Γεωργίου Παπαδοπούλου πού ἀποτελοῦσε γιά αὐτούς τήν πρωταρχική ἀπειλή καί “κάρφος ὀφθαλμοῦ”!
Ἡ ΚΥΠ λοιπόν ὑπεκίνησε τόν κεντροαριστερό Τύπο νά ἐπιτεθῆ στόν Παπαδόπουλο, μέ σκοπό τήν ἀποστρατεία του! Καί δέν ἀρκέσθηκε σέ αὐτό. Ὑποκίνησε τούς δολιοφθορεῖς νά ἀνακαλέσουν τίς ὁμολογίες τους! Πράγματι, στίς 17 Ἰουνίου 1965 οἱ Μπέκιος καί Ματάτης ἀνασκεύασαν τίς ὁμολογίες τους καί δήλωσαν στόν Λοχαγό Νικολαΐδη ὅτι ὑπῆρξαν… “ἀποτέλεσμα βίας”.
Στίς 20 Ἰουλίου, τό Γραφεῖο Δικαστικοῦ τοῦ ΓΕΣ διέταξε Προανάκρισι τῶν καταγγελιῶν ἐνῶ ἐπιστρατεύθηκαν οἱ Ματάτης καί Μπέκιος νά καταθέσουν μηνύσεις ἐναντίον σχεδόν ὅλων τῶν ἀξιωματικῶν τῆς Μοίρας (!) γιά βασανισμούς καί τόν Γεώργιο Παπαδόπουλο γιά “ἠθική αὐτουργία” αὐτῶν! (Κανείς δέν ἔχει ἀναρωτηθῆ ὥς τώρα τό ὅτι ἀκόμη καί ἄν ὁ Γ. Παπαδόπουλος ἤθελε νά “σκηνοθετήση” τό σαμποτάζ, πῶς θά ἦταν δυνατόν νά τόν εἶχαν ἀκολουθήση σχεδόν ὅλοι οἱ ἀξιωματικοί τῆς Μονάδος του στό δῆθεν “σχέδιό” του;)
Καί τί δέν εἶπαν! Ὅτι ὑπέστησαν ξυλοδαρμό, δέσιμο χειροπόδαρα καί... «ἐμβάπτισιν εἰς πλῆρες οὔρων καί κοπράνων ὄρυγμα»! Ἀνετέθη Τακτική Ἀνάκρισις στόν Ἀντισυν/ρχη Στρατιωτικῆς Δικαιοσύνης Θεμιστοκλή Δηματάτη.
Παράλληλα, ὑποκινούμενη πίεσις γιά τήν ἀποστρατεία του ἄρχισε καί ἀπό τήν Βουλή. Ὁ Ἠλίας Ἠλιοῦ, στίς 23 Ἰουνίου 1965, ἐξαπέλυσε λάσπη, ζητώντας τήν ἀπομάκρυνσι τοῦ Παπαδόπουλου ἀπό τό στράτευμα, πρίν κάν βγεῖ ἡ ἀπόφασις τῆς Δικαιοσύνης καί λέγοντας: «Ὁ ἀντισυνταγματάρχης Παπαδόπουλος, ὁ ὑπ' ἀριθμ. 817760 πραξικοπηματίας τοῦ σχεδίου "ΠΕΡΙΚΛΗΣ", ἡ δεξιά χείρ τοῦ Νάτσινα, σκηνοθετεῖ δολιοφθοράν εἰς τόν Ἕβρον»…
Ὅμως οἱ προσπάθειες ὅλων τῶν σκευωρῶν ἐναντίον τοῦ Γ. Παπαδοπούλου ἔμελλε νά πέσουν στό κενό!
Μετά ἀπό ἐκτενή ἔρευνα 4 μηνῶν (!), πραγματογνωμοσύνες ἀπό στρατιωτικούς ἰατρούς ἐπί τῶν δῆθεν “βασανισμένων” καί ἐξέτασι σχεδόν ὅλων τῶν Ἀξιωματικῶν καί στρατιωτῶν τῆς 117 Μ.Π.Π. ἀπεδεῖχθη μέ συντριπτικά στοιχεῖα ὅτι οἱ Ματάτης καί Μπέκιος ἐψεύδοντο!
Στίς 29 Νοεμβρίου 1965 ἐξεδόθη ἀπό τήν Στρατιωτική Δικαιοσύνη Ἀπαλλακτικό Βούλευμα γιά τόν Γ. Παπαδόπουλο! Δηλαδή ἐπισήμως καί μετά ἐνδελεχή ἔρευνα ἀπεδείχθη ὅτι οἱ ἰσχυρισμοί τῶν δολιοφθορέων ἦσαν ψευδεῖς καί τόσο ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος ὅσο καί οἱ κατηγορούμενοι ἀξιωματικοί τῆς Μονάδος του ἦσαν ἀθῶοι!
Ἡ σκευωρία ἐναντίον τοῦ Γεωργίου Παπαδοπούλου εἶχε ἤδη ἀρχίσει νά συντρίβεται καί νά καταρρέη![8]
“Έσωσε” ὁ Γ. Παπανδρέου τόν Γ. Παπαδόπουλο;
Ἀμέσως μετά τήν “μεταπολίτευση”, διέρρευσε ἀκόμη ἕνας “μῦθος” γιά τό ζήτημα. Ὅτι δῆθεν ὁ Γεώργιος Παπανδρέου “ἔσωσε” τόν Παπαδόπουλο ἀπό τήν ἀποστρατεία τότε, διότι εἶχε προσωπική φιλία μέ τόν πατέρα του.
Πηγή τοῦ “μύθου” αὐτοῦ ὑπῆρξε συνέντευξις τοῦ Π. Γαρουφαλιᾶ στήν ἐφ. «Ἀκρόπολις» τόν Σεπτέμβριο 1974! Τήν μυθοπλασία αὐτή συνέχισε ὁ Ν. Κακαουνάκης, στά «Νέα» τό 1984, ἰσχυριζόμενος ὅτι δῆθεν ὁ Γ. Παπανδρέου ζήτησε ἀπό τόν Γ. Δ. τοῦ πολιτικοῦ γραφείου τοῦ Ἰωάννη Δ. Μανουσάκη νά πείση τόν Γαρουφαλιᾶ νά μήν τόν ἀποτάξη.
Πρόκειται περί ἑνός ἀκόμη ψεύδους! Διότι:
α) Στήν ἐκδοχή του ὁ Γαρουφαλιάς ὑπεστήριξε ὅτι ἀνέθεσε στόν “ταξίαρχο” Ἀθανασούλια νά διερευνήση τήν ὑπόθεσι στίς 14 Ἰουνίου. Ἡ ἀλήθεια ὅμως εἶναι ὅτι ὁ Ὑποστράτηγος (καί ὄχι ταξίαρχος) Ἀθανασούλιας τήν εἶχε ξεκινήσει ἀπό τῆς 12 Ἰουνίου, ὅταν ὁ Γαρουφαλιᾶς ἔλειπε στήν Ἰταλία ἀκόμη,
β) ἡ πρώτη συνάντησις Γαρουφαλιᾶ - Παπανδρέου ἔγινε ὄχι στίς 14 ἀλλά στίς 15 Ἰουνίου,
γ) Τό νά ἐνδιαφέρθηκε ὁ Ἀνδρέας ὑπέρ τοῦ Παπαδόπουλου ἀποκλείεται διότι τό «Ἔθνος» πού εἶχε καθαρά “ἀνδρεϊκή” γραμμή ἔκανε τήν μεγαλύτερη ἐπίθεσι στόν Παπαδόπουλο,
δ) ὁ Γαρουφαλιᾶς κάνει λόγο γιά τό δημοσιογραφικό παραμύθι τῆς «ζάχαρης στά ρεζερβουάρ», πού δέν ὑπῆρξε ποτέ σέ κανένα ἐπίσημο ντοκουμέντο τῆς ὑποθέσεως, πρᾶγμα πού καθιστᾶ ἀναξιόπιστη τήν μαρτυρία,
ε) ἡ σύγκουσις Γ. Παπανδρέου - Γαρουφαλιᾶ εἶχε ἤδη ξεκινήσει τότε καί οἰαδήποτε συζήτησις ἤ μεσολάβησις τοῦ εἴδους πού ἰσχυρίζεται ὁ Γαρουφαλιᾶς θά ἦταν ἀδιανόητη τότε.
Ἀναλύοντας αὐτά καί ὁ Λ. Καλλιβρετάκης καταλήγει: «Ὅπως εἴδαμε ἤδη, ἡ μαρτυρία αὐτή (Γαρουφαλιᾶ) γέμει πασιφανῶν ἀνακριβειῶν, ἐνῶ παραμένουν κάπως ἀδιευκρίνιστες ἡ ὑφή καί ἡ σημασία τῆς -ἐπίσης καθυστερημένης- μαρτυρίας Μανουσάκη, ἡ ὁποία πάντως περιέχει ἐπίσης ἀμφιλεγόμενα σημεῖα».[9]
Kαταδίκη τῶν δολιοφθορέων: ἡ τελική δικαίωσις
Ἡ δίκη τῶν δύο δολιοφθορέων, ἔλαβε χώρα στό Διαρκές Στρατοδικεῖο Θεσσαλονίκης ἀπό 30 Νοεμβρίου μέχρι 2 Δεκεμβρίου 1965. Καί ἀπετέλεσε τήν τελική δικαίωσι τοῦ Γ. Παπαδοπούλου ἀπέναντι στίς συκοφαντίες καί τήν σκευωρία εἰς βάρος του. Κατά τήν δίκη παρέστησαν ὅλοι οἱ ἀξιωματικοί τῆς 117 ΜΠΠ, ὄχι ὅμως ὁ ἴδιος ὁ Παπαδόπουλος.
Ὁ Ὑποδ/τής τῆς Μονάδος Ταγματάρχης Ροδόπουλος, δήλωσε ὅτι ὁ Ματάτης ὁμολόγησε στόν ἴδιο πῶς εἶχε λάβει ὁδηγίες γιά νά κάνει σαμποτάζ καί ὅτι ὁ Μπέκιος ἀπεδεῖχθη “προδότης”. Ὅταν ρωτήθηκε γιά πιθανό “ἐκφοβισμό” κατά τήν ἀνάκρισι, ἀπάντησε χαρακτηριστικά: «αὐτά εἶναι εὐτράπελα».
Ὁ Διοικητής τῆς Γ’ Πυροβολαρχίας, Λοχαγός Κολομβότσης, κατέθεσε ὅτι ὁ Μπέκιος τοῦ εἶπε πώς «παρεσύρθη καί μετανοεῖ».
Καί ὁ Διοικητής τῆς Α’ Πυροβολαρχίας Λοχαγός Κυριαζῆς ἐξήγησε ὅτι οἱ κατηγορούμενοι «ὁμολόγησαν στόν ἴδιο ὅτι ἦσαν ὠργανωμένοι εἰς δίκτυον κομμουνιστῶν». Μάλιστα ἐπισήμανε ὅτι ὁ Μπέκιος «ἐφοβήθη πῶς θά τόν ἀντιμετώπιζε ὁ πατέρας του, ὁ ὁποῖος ἦτο χωροφύλαξ καί ἐπολέμησεν εἰς τήν μάχην τοῦ Μακρυγιάννη».
Ἐπίσης τόνισε ὅτι κατά τήν ἀνάκρισι «δέν ἐχρησιμοποιήθη βία» καί ὅσα εἶπαν οἱ δολιοφθορεῖς κατόπιν, ἦσαν ψεύδη ἀσύστολα.
Ὁ Λοχαγός Κουτσοδημητρόπουλος βεβαίωσε ὅτι ὁ Ματάτης ἦταν «ποτισμένος κομμουνιστής» καί εἶχε ὁμολογήσει ὅτι ἔλαβε «τήν διαταγή» νά κάνη σαμποτάζ, ἐνῶ ὁ Μπέκιος τοῦ εἶπε ὅτι «σκέπτεται πῶς θά ἀντικρύση τούς γονεῖς του».
Ἀκόμη πιό συγκλονιστική ἦταν ἡ δήλωσις τοῦ Ματάτη στόν Ὑπολοχαγό Τσόπελα, ὁ ὁποῖος ὅταν τόν ρώτησε γιατί προέβη σέ τέτοια πράξι, τοῦ ἀπάντησε: «Ἔτσι! Ἤθελα νά τά χαλάσω»!...
Καταλυτική ἦταν καί ἡ κατάθεσις τοῦ Διοικητοῦ τῆς Σ.Δ. Ἕβρου Ταξίαρχου Α. Βαρδουλάκη. Ἐρωτηθείς ἐάν τοῦ δημιουργήθηκε ἐντύπωσις ὅτι ἡ προανάκρισις “ὑπερέβαλε”, ἀπάντησε: «Ὄχι, διότι ἐγνώριζα τούς ἀξιωματικούς οἱ ὁποῖοι εἶναι ἀξιωματικοί ἤθους καί ἀδιάβλητοι, ὁ δέ τότε διοικητής Παπαδόπουλος εἶναι ὑπέροχος ἀξιωματικός καί ὑπέροχος οἰκογενειάρχης».
(Ἄς ἐπισημανθῆ ὅτι ὁ Βαρδουλάκης δέν εἶχε καμμία σχέσι μέ τόν Γ. Παπαδόπουλο καί μάλιστα τήν 21η Ἀπριλίου ἐναντιώθηκε ἀμέσως καί ἀποστρατεύθηκε).
Τά στοιχεῖα κατά τήν διεξαγωγή τῆς δίκης ὑπῆρξαν συντριπτικά ἐναντίον τῶν κατηγορουμένων καί κατέρριψαν κάθε ἰσχυρισμό τους περί τοῦ ἀντιθέτου.
Ὁ Βασιλικός Ἐπίτροπος Ἀντ/ρχης Κ. Γκόπης, ἀπέρριψε τόν ἰσχυρισμό τῶν κατηγορουμένων ὅτι ὑπέστησαν βασανιστήρια γιά νά ὁμολογήσουν, κατήγγειλε τίς αἰτιάσεις περί σκηνοθεσίας τῶν βλαβῶν ἀπό μερους τῶν ἐπιτελῶν τῆς 117 Μοίρας ὡς «ὕβριν δι' ὁλόκληρον τόν στρατόν» καί πρότεινε νά κηρυχθοῦν ἔνοχοι.
Εἰδικά γιά τόν Ματάτη, ὁ ὁποῖος: «εὑρίσκετο σκοπός καί ἐγκατέλειψε τό ὅπλον του διά νά καταστρέψη αὐτοκίνητον», πρότεινε νά ἐφαρμοσθῆ τό ΜΔ’ ψήφισμα τοῦ 1948, πού προέβλεπε ποινή καθείρξεως καί εἶχε ἐφαρμογή σέ ἐμπόλεμη περίοδο.
Τό Στρατοδικεῖο ἐξήντλησε τήν ἐπιείκειά του: Ὁ Μπέκιος καταδικάστηκε σέ ποινή 4ετούς καθείρξεως γιά φθορές σέ δημόσια περιουσία καί ὁ Ματάτης σέ ποινή 15ετούς καθείρξεως, γιά φθορές καί ἐγκατάλειψι θέσεως σκοποῦ. Μάλιστα, τόν Μάρτιο τοῦ 1966, οἱ ποινές μειώθηκαν στό Ἀναθεωρητικό Στρατοδικεῖο Ἀθηνῶν τοῦ μέν Ματάτη σέ κάθειρξι ἕξι ἐτῶν, τοῦ δέ Μπέκιου σέ κάθειρξι δύο ἐτῶν...
Ἡ καταδίκη τους σέ συνδυασμό μέ τό ἀπαλλακτικό βούλευμα τῆς 29 Νοεμβρίου 1965, γιά πιθανότητα “ἠθικῆς αὐτουργίας” του, ὑπῆρξε καί ἡ ὁριστική κατάρριψις τῆς παραμυθολογίας γιά δῆθεν “σκηνοθετημένο” ἀπό τόν Γ. Παπαδόπουλο σαμποτάζ κ.λπ.
Ἡ σκευωρία ἐναντιον του, συνετρίβη πλήρως!
Φυσικά οἱ δύο δολιοφθορεῖς δέν ἔχασαν τήν εὐκαιρία νά πάρουν τήν... ”ρεβάνς” μετά τήν “μεταπολίτευση”, ὅπου σέ συνεντεύξεις τους τό 1985 στήν πασοκική ΕΡΤ2 ἄρχισαν πάλι τούς ἰσχυρισμούς ὅτι δῆθεν ὁμολόγησαν κατόπιν “βασανιστηρίων τοῦ Παπαδόπουλου” καί παρότι ἀποδεδειγμένα ἔνοχοι, “ἡρωοποιήθηκαν” ἀπό τά Μ.Μ.Ε.
O tempora o mores…
Τί ἀποκαλύπτει ὁ “Φάκελος” τοῦ Γεωργίου Παπαδοπούλου!
Τά ψεύδη πού εἰπώθηκαν ἔκτοτε εἶναι ἀνείπωτα. Ἔνας ἀκόμη “μύθος” εἶχε κτισθῆ. Μάλιστα, ὁ τότε ὑφ/γός Ἐθν. Ἀμύνης Μιχάλης Παπακωνσταντίνου εἶπε κάποτε ὅτι ὁ Παπαδόπουλος τιμωρήθηκε μέ… 20ήμερη φυλάκισι ἀπό τόν ἴδιο. Στόν “Φάκελλο” τοῦ Γ. Παπαδοπούλου ὅμως δέν ὑπάρχει ἀπολύτως καμμία ποινή ἤ δυσμενής ἀναφορά γιά τό θέμα! Ἀντιθέτως ὑπάρχουν πρωτοφανείς ἔπαινοι:
Στίς “διαδοχικές σημειώσεις” του, ἀπό 4 Ἰουλίου 1964 ἕως 30 Σεπτεμβρίου 1965 -ἡ ὁποία συνετάγη μ ε τ ά τό “σαμποτάζ τοῦ Ἔβρου”- ὁ Διοικητής τῆς 169 Ο.Π.Μ., ἔγραφε:
«... Διαθέτει ἐξαίρετα ἠθικά, ψυχικά καί πνευματικά προσόντα ὡς καί πλουσίαν ἐπαγγελματικήν καί γενικήν μόρφωσιν, ὥστε νά δύναται νά θεωρηθῆ ὁλοκληρωμένον ἀπό τοῦδε στέλεχος δι’ ἄνετον ἐξέλιξιν... Διοικητής Μοίρας Ἀμέσου Ὑποστηρίξεως τοῦ Τακτικοῦ Συγκροτήματος τοῦ 31 Σ.Π. καθ’ ὄλον τό ἀνωτέρω χρονικόν διάστημα ἐν τῇ περιοχῇ ΕΒΡΟΥ καί μέ προκειμένας ταυτοχρόνως Ἀποστολάς Ἐκπαιδεύσεως, Κατασκευῆς Ἔργων Στρατωνισμοῦ τῆς Μοίρας, Ὀργανώσεως Ἐδάφους καί Ἀμέσου Ἀναλήψεως Πολεμικῆς Ἐνεργείας, εἰργάσθη: Mέ μέθοδον, σύνεσιν, δραστηριότητα καί ἀθορύβως, ἐπιτυχῶν ὥστε ἡ ἀπόδοσίς του νά εἶναι κατά πάντα ΑΡΙΣΤΗ καί ἡ Μονάς του νά ἀποσπᾶ συνεχῶς τά συγχαρητήρια τῶν ἰεραρχικῶς προϊσταμένων του καί νά ἀποτελῆ παράδειγμα πρός μίμησιν!».
Τήν ἀνωτέρω ἔκθεσι προσυπέγραψαν ὁ Ταξίαρχος Γ. Περίδης καί ὁ Δ/τής τῆς ΧΙΙ Μεραρχίας Ὑποστράτηγος Γ. Τσιχλῆς.
Στίς 30 Ἀπριλίου 1965, ὁ Δ/ντής Πυροβολικοῦ τῆς Ι Μεραρχίας Ἐμμ. Ζαχαράκης τόν πρότεινε γιά προαγωγή “κατ’ ἐκλογήν”. Στό αἴτημα συμφώνησε ὁ Δ/τής τῆς Ι Μεραρχίας Ὑποστράτηγος Κ. Μανέτας καί στίς 20 Νοεμβρίου 1965 ἐκρίθη προακτέος κατ’ ἐκλογήν μέ ψήφους 4 ἔναντι μίας.
Ἐάν εἶναι ποτέ δυνατόν κάποιος γιά τόν ὁποῖο ὑπῆρχε ἡ παραμικρά ὑπόνοια γία τέτοια ”σκευωρία”: Νά διαθέτη ”ἐξαίρετα ἠθικά, ψυχικά καί πνευματικά προσόντα” - Νά θεωρεῖται στέλεχος “δι’ ἄνετον ἐξέλιξιν” μέ ”ἀρίστη” ἀπόδοσι - Νά “ἀποσπᾶ συνεχῶς τά συγχαρητήρια” - Νά ἀποτελῆ “παράδειγμα πρός μίμησιν”.
Αὐτά καί μόνο τά λένε ὅλα…
[1] «Ἀξιωματικός & Ἐπαναστάτης» σελ. 132 - 134
[2] «Ἡ Ἐπανάστασις τῆς 21ης Ἀπριλίου καί τά κινήματα Βασιλέως καί Ἰωαννίδη» σελ. 158
[3] Πέτρου Γαρουφαλιᾶ «Ἑλλάς καί Κύπρος» σελ. 107
[4] Ἀπό συνέντευξι τοῦ Ἰ. Λαδᾶ, στό ἀρχεῖο τοῦ συγγραφέως.
[5] Ἐπρόκειτο γιά στέλεχος τῶν “Λαμπράκηδων” μέ πατέρα Ἐλασίτη καί μητέρα ἀνήκουσα στήν ΕΠΟΝ.
[6] Τό ἀξιοπερίεργο πού προβλημάτισε τότε τόν Γ. Παπαδόπουλο ἦταν ὅτι ὁ Μπέκιος ἦταν υἱός χωροφύλακος πού εἶχε πολεμήσει στοῦ Μακρυγιάννη κατά τά Δεκεμβριανά τοῦ 1944.
[7] Προσεγγίσεις: «Τό σαμποτάζ τοῦ Ἕβρου χωρίς ζάχαρη: Μία ἀπόπειρα ἀναψηλάφησης», σελ. 137 – 138.
[9] Προσεγγίσεις: «Τό σαμποτάζ τοῦ Ἕβρου χωρίς ζάχαρη: Μία ἀπόπειρα ἀναψηλάφησης», σελ. 151